Ομιλία για την επέτειο της 25ης Μαρτίου

Από Ερανιστής

Κείμενο: Χαράλαμπος Σπυρόπουλος

«Δεν θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά,
να μου δοθεί ετούτη η χάρη.
Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές
που σιγά – σιγά βουλιάζει»

Αυτά τα λόγια, αναφέρει ο νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης σ’  ένα ποίημά του, και αυτά τα λόγια μου ήρθαν στο νου, όταν μου ανατέθηκε να μιλήσω για τη σημερινή γιορτή, η οποία, πραγματοποιείται και φέτος όπως κάθε χρόνο, για να τιμήσουμε όσους  ξεσηκώθηκαν το 1821 για να αποτινάξουν την οθωμανική κυριαρχία κάτω από την οποία βρίσκονταν οι Έλληνες για σχεδόν 400 χρόνια, σβησμένοι από τον κατάλογο των ελεύθερων εθνών…

Καλαμάτα, 23 Μαρτίου 1821, αγιασμός των επαναστατών στις όχθες του χειμάρρου Νέδα

Αυτές τις ημέρες, στις εκδηλώσεις που γίνονται στα σχολεία και αλλού για να τιμηθεί η επέτειος της Επανάστασης του 1821 περισσεύουν τα μεγάλα λόγια για να υμνήσουν το γεγονός και έτσι το απομακρύνουν από την ουσία του. Η Επανάσταση του 1821 δεν χρειάζεται μεγάλα λόγια για να αναδειχθεί· είναι από μόνη της ένα μεγάλο γεγονός, το σημαντικότερο γεγονός της νεότερης ιστορίας μας. Είναι η επανάσταση ενός λαού που, απογοητευμένος από τη στάση των τότε Μεγάλων Δυνάμεων, αποφασίζει να πιστέψει στον εαυτό του και να προσπαθήσει με τις δικές του δυνάμεις να διεκδικήσει τη Λευτεριά του: «Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη / των Ελλήνων τα ιερά / και σαν πρώτα ανδρειωμένη / χαίρε ω χαίρε Ελευθεριά» γράφει ο Σολωμός στον «Ύμνο εις την Ελευθερία». Με την Επανάσταση του 1821, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο προοίμιο του πρώτου Συντάγματος, που ψηφίστηκε από την Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, «Το  ελληνικόν  έθνος κηρύττει  ενώπιον  Θεού  και  ανθρώπων  την  πολιτικήν  αυτού  ύπαρξιν  και  ανεξαρτησίαν».

Πως φτάσαμε όμως ως την κήρυξη της Επανάστασης του 1821; Είχαν προηγηθεί 400 χρόνια καταπίεσης, διώξεων και αυθαιρεσίας από την Οθωμανική εξουσία, καταπίεσης που οδηγούσε τα πιο δυναμικά στοιχεία της ελληνικής κοινωνίας είτε στη μετανάστευση (έτσι έχουμε τη δημιουργία του παροικιακού ελληνισμού που βοήθησε τα μέγιστα στην υπόθεση της Ελευθερίας), είτε όσοι δεν αντέχουν να ζουν κάτω από την οθωμανική κυριαρχία καταφεύγουν στα βουνά και εκεί σχηματίζουν ένοπλα σώματα που μάχονται την οθωμανική εξουσία. Αυτούς η εξουσία θα τους ονομάσει απαξιωτικά κλέφτες. Οι κλέφτες, όπως αναφέρει κάπου ο Μακρυγιάννης, θα αποτελέσουν τη μαγιά της λευτεριάς.

Λανθασμένα μηνύματα για τους νέους από τα σχολικά βιβλία

Από Ινφογνώμων Πολιτικά

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός επιστήμων

Παρακολούθησα το Σάββατο 12.10.2013 την Ημερίδα της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων για τα Αναλυτικά Προγράμματα και τα σχολικά βιβλία των Ανθρωπιστικών μαθημάτων (Νέων Ελληνικών, Θρησκευτικών, Ιστορίας) της Δημοτικής και της Μέσης Εκπαιδεύσεως. Τα συναισθήματά μου είναι ανάμικτα από τη γενική εικόνα που επικρατεί σήμερα στην Παιδεία μας.

Από τη μία πλευρά θλίβομαι για το αξιακό υπόβαθρο και το αφελληνισμένο και αποχριστιανοποιημένο περιεχόμενο ορισμένων διδακτικών εγχειριδίων. Από την άλλη πλευρά διαπιστώνω ότι όταν γίνεται αγώνας με τεκμηρίωση και σοβαρά επιχειρήματα, τότε μπορεί να αποσυρθεί ένα προβληματικό βιβλίο. Παράδειγμα το βιβλίο Ιστορίας της Γ΄ Λυκείου του 2002, που αποσύρθηκε αμέσως και αντικαταστάθηκε από το σημερινό, το οποίο είναι επιστημονικώς και εθνικώς αξιοπρεπές. Εξ άλλου χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του….. συνωστισμένου βιβλίου της Στ΄ Δημοτικού, το οποίο αντικαταστάθηκε από ένα πολύ καλύτερο, το ισχύον σήμερα. Προηγήθηκε η έντονη διαμαρτυρία των Πανελλήνων και ο μεθοδικός εντοπισμός των σφαλμάτων από την Ακαδημία Αθηνών.

Τα καλά βιβλία υπάρχουν, αλλά φοβούμαι ότι αποτελούν μειοψηφία. Κατά την αλλαγή των σχολικών βιβλίων το 2003 εμφανίσθηκαν ειδικά στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο απαράδεκτες «εκσυγχρονιστικές» αντιλήψεις που πληγώνουν τον ψυχισμό των παιδιών μας, τα αποκόπτουν από τους χυμούς της ελληνορθόδοξης παράδοσής μας και από τους ήρωες της Ιστορίας μας, τα στερούν από πρότυπα ικανά να τους δώσουν ελπίδα και αγωνιστικότητα και τους αποκοιμίζουν με νανουρίσματα για χταπόδια! Οι μεγάλοι λογοτέχνες μας έχουν συρρικνωθεί ή εξαφανισθεί από τα λογοτεχνικά κείμενα του Δημοτικού και του Γυμνασίου. Έχουν αντικατασταθεί από κείμενα ακατάλληλα για την παιδική και προεφηβική ηλικία, από συνταγές χρήσης καφετιέρας ή από εντελώς άγνωστους πεζογράφους, οι οποίοι επελέγησαν λόγω «προοδευτικών» ιδεών.

Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» του Διονυσίου Σολωμού σχεδόν έχει εξαφανισθεί. Με διάφορες ανυπόστατες δικαιολογίες το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, που έχει πλέον καταργηθεί, αφήρεσε το θαυμάσιο αυτό πατριωτικό, χριστιανικό και πανανθρώπινο μήνυμα Ελευθερίας από τα βιβλία των τριών τάξεων του Γυμνασίου. Οι έφηβοί μας, στην ηλικία που διαπλάθουν ήθος και χαρακτήρα, δεν θα μάθουν τον Εθνικό Ύμνο της πατρίδας μας, διότι κάποιοι εγκέφαλοι τον θεωρούν ξεπερασμένο και … ασύμβατο με τη μοντέρνα και μεταμοντέρνα λογική τους! Στο Ανθολόγιο του Δημοτικού χλευάζεται η ιερή συνήθεια των Ορθοδόξων να περιφέρουν τον Επιτάφιο τη Μεγάλη Παρασκευή. Το κείμενο περιγράφει «πώς πήγαμε βόλτα τον Επιτάφιο» και ειρωνεύεται ότι ο ιερεύς … δεν εύρισκε εθελοντές για την περιφορά.

Στην Ιστορία παρατηρείται διχασμός απόψεων και ερμηνειών μεταξύ βιβλίου της Γ΄ Γυμνασίου και εκείνου της Γ΄ Λυκείου. Το βιβλίο της Γ’ Γυμνασίου, το οποίο χρειάζεται διόρθωση σε πολλά σημεία, ειρωνεύεται την ορκωμοσία των αγωνιστών από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό και την χαρακτηρίζει φανταστικό γεγονός, ενώ το ευπρεπές εγχειρίδιο της Γ΄ Λυκείου καταγράφει ότι πράγματι στις 25 Μαρτίου ο Γερμανός ευλόγησε τον Αγώνα στην πλατεία της Πάτρας. Κατά το βιβλίο της Γ΄ Γυμνασίου οι Κύπριοι αγωνίσθηκαν το 1955-59 για την Ανεξαρτησία της Μεγαλονήσου (λάθος!), ενώ το βιβλίο της Γ΄ Λυκείου ορθώς αναφέρει ότι ο αγώνας έγινε για την Ένωση με την Ελλάδα.

Είναι πολλά τα παραδείγματα ιδεολογικής φορτίσεως και λανθασμένων μηνυμάτων που εκπέμπονται από ορισμένα σχολικά βιβλία. Εδώ απλώς παρουσίασα ελάχιστα δείγματα. Είναι κρίμα να αφήνουμε τους νέους μας χωρίς ηθικό εξοπλισμό και μάλιστα σε μία περίοδο πνευματικής και οικονομικής κρίσης. Ας δώσουμε στους νέους μας τη δυνατότητα να ξεδιψάσουν από το ζείδωρον ύδωρ της Ορθόδοξης Πίστης μας, από τη Διαχρονική Συνέχεια του Ελληνισμού, από τους κλασικούς της λογοτεχνίας μας, από την τεράστια γλωσσική μας κληρονομιά.

Θέλουμε παιδεία ελληνική, χριστιανική και δημοκρατική με μηνύματα αισιοδοξίας για τους νέους.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «δημοκρατία«

Ο Ύμνος προς την Ελευθερία του Δ. Σολωμού και η ιστορική του καταγραφή για την Ευρωπαϊκή στάση έναντι της Επανάστασης

Από ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ

Ντελακρουά, ‘Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου»

του Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου

Από τα 158 τετράστιχα του Εθνικού μας Ύμνου, πόσα να γνωρίζουμε οι περισσότεροι, παρά μόνο μέχρι τέσσερα; Και όμως, μια ανάγνωση τους, θα μας φώτιζε, καθώς θα βλέπαμε την ιστορική άποψη του Δ. Σολωμού για τα γεγονότα της εποχής του, που την καταθέτει στους στίχους του ολοκάθαρα, πίσω από τους ποιητικούς συμβολισμούς.

Μιλάει, για το ρόλο διάφορων εθνών απέναντι στην Ελληνική Επανάσταση, με ένα τρόπο που πολύ θα βοηθούσε στην κατανόηση της ευρωπαϊκής «συμμαχίας» και «αλληλεγγύης», όπως εκδηλώνεται σήμερα στην κρίση. Μια ανάλογη αναφορά κάνει επίσης και στα τεράστιχα 9-12, όπου μεταξύ άλλων γράφει: «Σύρε νάβρης τα παιδιά σου, Σύρε ελέγαν οι σκληροί»

22. Γκαρδιακά χαροποιήθη
Και του Βάσιγκτον η γη,
Και τα σίδερα ενθυμήθη
Που την έδεναν και αυτή.

Ξεκινάει με μια θετική αναφορά εις του Βάσιγκτον τη γη, την φιλελεύθερη Αμερική. Ως σίδερα που την έδεναν, εννοεί την επικυριαρχία του Αγγλικού Στέματος. Βεβαίως ο αμερικανικός φιλελληνισμός υπήρξε και τεκμηριώνεται και από τις πηγές. Ωστόσο η αμερικανική συμπαράσταση είχε μόνο λαϊκή έκφραση και όχι κρατική. Η αμερικανική ηγεσία, παρά τη φιλελληνική στάση του αμερικανικού λαού και κάποιων επιφανών πολιτικών, όπως ο Κλέι, υπήρξε φιλοτουρκική. Η πολιτική της Αμερικής, προσηλωμένη στο δόγμα Μονρόε, παρά τις επίσημες υπέρ της ελληνικής ανεξαρτησίας διακηρύξεις, προσδοκούσε, απαθής και αμέτοχη σε βοήθεια προς τους επαναστατημένους Έλληνες, την εύνοια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προκειμένου επιτέλους να υπογράψει την πολυπόθητη γι’ αυτήν εμπορική συμφωνία με την Τουρκία και να εκτοπίσει έτσι τα αγγλικά συμφέροντα.

23. Απ’ τον πύργο του φωνάζει,
Σα να λέη σε χαιρετώ,
Και τη χήτη του τινάζει
Το Λεοντάρι το Ισπανό.

Συνεχίζει σε αυτό το τετράστιχο με την Ισπανία, που βλέπει θετικά την Επανάσταση, κυρίως οι Ισπανοί φιλελεύθεροι που αγωνίζονταν για το Σύνταγμα του 1812 και κατά της παλινόρθωσης της απολυταρχίας του Φερδινάνδου Ζ’. Αυτός, το 1823 τάχθηκε με την Ιερά Συμμαχία κατά της Ελληνικής Επανάστασης, φοβούμενος το επαναστατικό κίνημα που είχε ξεσπάσει στη χώρα του εκείνα τα χρόνια και που το είχε καταστείλει με τον Γαλλικό στρατό, με εντολή της Συμμαχίας. Από αυτό, μπορεί να συναχθεί, ότι ο Σολωμός με τον χαιρετισμό του στο Λεοντάρι το Ισπανό, αναφέρεται στους Ισπανούς Φιλελεύθερους.

Η άλωση της Τριπολιτσάς στον Ύμνο εις την Ελευθερία

Σαράντα στίχοι από τον Ύμνο εις την Ελευθερία περιγράφουν το περίσσεμα οργής 400 χρόνων, ανείπωτης φρίκης, βαναυσότητας και συλλογικής και προσωπικής σκλαβιάς των Ελλήνων. Ένα ασυγκράτητο ξέσπασμα βγαλμένο από τα σπλάχνα, όπως λέγανε παλιότερα, ή από τις συλλογικές πληροφορίες των γονιδίων 40 γενιών, όπως θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε σήμερα…

– 35 –

Ἰδοὺ ἐμπρός σου ὁ τοῖχος στέκει
τῆς ἀθλίας Τριπολιτσᾶς·
τώρα τρόμου ἀστροπελέκι
νὰ τῆς ρίψῃς πιθυμᾶς.

– 36 –

Μεγαλόψυχο τὸ μάτι
δείχνει πάντα ὅπως νικεῖ,
καὶ ἂς εἶναι ἅρματα γεμάτη
καὶ πολέμιαν χλαλοή.

Ύμνος εις την Ελευθερίαν – Ντοκυμαντέρ της ΝΕΤ

Από το Ελληνικό Αρχείο

Ένα ντοκιμαντέρ της ΝΕΤ για την ζωή του μεγάλου Εθνικού ποιητή Διονύσιου Σολωμού, την συγγραφή του Ύμνου εις την Ελευθερίαν, την μελοποίηση του και την ανακήρυξη του σαν τον Εθνικό Ύμνο της χώρας μας.

Η εμφάνιση του βίντεο εδώ είναι δύσκολη, μπορείτε όμως να το δείτε στο video.google.com κάνοντας κλικ στην φωτογραφία…

Ο εθνικός ύμνος των Ορθοδόξων

Από Αντίβαρο

Κωνσταντίνος Χολέβας - Πολιτικός Επιστήμων

τοῦ Κωνσταντίνου Χολέβα
Πολιτικοῦ Ἐπιστήμονος

Κάθε Μάϊο ἡ μνήμη μας στρέφεται στόν ἱστορικό ἐκεῖνο Μάϊο τοῦ 1823, ὅταν ὁ Διονύσιος Σολωμός ἔγραφε μέσα σέ σύντομο διάστημα τίς 158 στροφές τοῦ Ὕμνου εἰς τήν Ἐλευθερίαν. Βρισκόταν στήν γενέτειρά του Ζάκυνθο καί παρακολουθοῦσε ἀπό ἐκεῖ τήν πολιορκία τοῦ Μεσολογγίου. Ἦταν ἐγκατεστημένος στό σπίτι τοῦ φίλου του Στράνη, στόν ὁμώνυμο λόφο λίγο πιό ἔξω ἀπό τήν πόλη. Λέγεται μάλιστα ὅτι σέ στιγμές βαθειᾶς συγκινήσεως φώναζε: «Βάστα καημένο Μεσολόγγι»! Καί ἔγραφε.

Ἐνεπνέετο ἀπό τόν δίκαιο ἀγῶνα τῶν Ἑλλήνων πού εἶχε ξεκινήσει δύο χρόνια πρίν. Ὁ ἐπαναστατημένος Μωρηᾶς ἀπεῖχε μερικά μίλια ἀπό τίς ἀκτές τῆς Ἀγγλοκρατούμενης Ζακύνθου καί τά νέα τῆς Ἐπαναστάσεως ἔφθαναν γρήγορα. Τό ποίημα τοῦ Σολωμοῦ μελοποιήθηκε ἀργότερα ἀπό τόν Κερκυραῖο συνθέτη Νικόλαο Χαλκιόπουλο Μάντζαρο καί τό 1865 μέ Βασιλικό Διάταγμα ὁρίσθηκε νά παιανίζεται ὡς ὁ Ἐθνικός Ὕμνος τῶν Ἑλλήνων.

Ὁ ποιητής δέν πρόλαβε νά ζήσει αὐτή τήν χαρά, διότι εῖχε πεθάνει τό 1857. Τοὐλάχιστον πρόλαβε νά δεῖ ἕνα μικρό μέρος τῆς Ἑλλάδος ἐλεύθερο. Ὁ Ὕμνος του εῖχε ἐπιδράσει θετικά στό ἠθικό τῶν ἐπαναστατῶν, ὅπως εἶχε συμβῆ καί μέ τόν Θούριο τοῦ Ρήγα. Εἶναι ἄραγε συμπτωματικό ὅτι ὁ Σολωμός γεννήθηκε τό 1798, δηλαδή τήν χρονιά κατά τήν ὁποία στραγγαλίσθηκε ἀπό τούς Τούρκους στό Βελιγράδι ὁ Ρήγας Βελεστινλῆς;

Ὁ Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν

158 στροφὲς συνθέτουν τὸν Ὕμνο, ὅπου ἡ Ἐλευθερία ταυτίζεται μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα. Οἱ θεματικὲς ἑνότητες ποὺ περιλαμβάνονται στὰ ἐπιλεγμένα ἀποσπάσματα εἶναι ἡ ἀρχαία λαμπρότητα, τὰ δεινοπαθήματα τῆς σκλαβιᾶς, ἡ ἀπήχηση τοῦ ἀγῶνα, οἱ κορυφαῖες στιγμὲς τῆς Τριπολιτσᾶς καὶ τοῦ Μεσολογγίου, οἱ νικηφόρες μάχες στὴ θάλασσα καὶ τέλος ἡ σπαρακτικὴ ἔκκληση τῆς Ἐλευθερίας πρὸς τοὺς Ἕλληνες γιὰ ὁμόνοια καὶ ἀδερφοσύνη. Ὁ μεγάλος μουσουργὸς Νικόλαος Μάντζαρος, προσωπικὸς φίλος τοῦ ποιητῆ Σολωμοῦ, συνέθεσε μουσικὴ γιὰ 24 στροφές. Οἱ δυὸ πρῶτες νομοθετήθηκαν τὸ 1856 ὡς ὁ Ἐθνικὸς Ὕμνος τῆς Ἑλλάδας.

Ο Ύνος εις την Ελευθερίαν – Η ζωή του Διονύσιου Σολωμού

http://video.google.com/videoplay?docid=7423739633673165470&hl=en