Στα χνάρια μίας αρχαίας πόλης της Κάτω Κοιλάδας του Στρυμόνα στην τοποθεσία «Παλαιόκαστρο» της Τερπνής του δήμου Βισαλτίας, με διάρκεια ζωής από το τέλος τον 6ο αιώνα π.Χ. έως τον 6ο αιώνα μ.Χ., βρίσκεται η συστηματική αρχαιολογική έρευνα που διεξάγεται για δεύτερη χρονιά στην περιοχή, από την Εφορία Αρχαιοτήτων Σερρών σε συνεργασία με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών.
Η αρχαιολογική έρευνα, αποκαλύπτει εντυπωσιακά μνημεία και συμπληρώνει τις γνώσεις των αρχαιολόγων αλλά το παζλ του αρχαίου χάρτη της περιοχής. Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ΜΠΕ η Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών Δημητρία Μαλαμίδου, «η θέση Παλαιόκαστρο, ταυτίζεται με μια από τις αρχαίες πόλεις της κάτω κοιλάδας του Στρυμόνα που είναι γνωστές από τις αρχαίες ιστορικές πηγές».
«Ελπίζουμε ότι με την καινούργια έρευνα θα υπάρξουν ευρήματα (επιγραφές, νομίσματα) που θα επιτρέψουν τον ασφαλή προσδιορισμό του ονόματός της. Είναι πάντως ήδη φανερό ότι η στρατηγική της θέση ανάμεσα στην εύφορη κοιλάδα του ποταμού Στρυμόνα και στις πλαγιές των πλούσιων σε μεταλλεύματα βουνών Κερδύλλιον και Βερτίσκος, συνέβαλε στην μακραίωνη επιτυχημένη ιστορική της πορεία. Δεν είναι τυχαίο ότι μεταξύ των παλαιότερων ευρημάτων ξεχωρίζει επιγραφή που αναφέρει τη λέξη «αδάμαϛ», όρο που αναφέρεται στο χρυσό και πιθανότατα στην εκμετάλλευσή του», επισημαίνει η κα Μαλαμίδου. ανασκαφες Οι ανασκαφές στο λόφο αποκάλυψαν μέχρι τώρα οικοδομικές φάσεις των ελληνιστικών χρόνων, τμήμα της οχύρωσης, ρωμαϊκή βασιλική (δημόσιο κτίριο) με συγκρότημα θερμών, εργαστηριακό χώρο με πατητήρια για κρασί.
Αν υπάρχει ένα πράγμα που εξιτάρει τους αρχαιολόγους ολόκληρου του κόσμου, αυτό δεν είναι άλλο από το σημείο ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μια ανακάλυψη που αν και εφόσον πραγματοποιηθεί ποτέ είναι βέβαιο πως θα συνταράξει την επιστημονική κοινότητα.
Κατά καιρούς έχουν εκφραστεί πολλές διαφορετικές απόψεις σχετικά με το πού θάφτηκε ο μεγάλος στρατηλάτης, με τα κύρια σημεία βεβαίως να επικεντρώνονται σε μέρη που έχουν παραμείνει συνυφασμένα με τον βασιλιά της Μακεδονίας. Προφανώς από αυτήν την συζήτηση δεν θα μπορούσε να λείπει και η πόλη της Αιγύπτου που φέρει το όνομά του, δηλαδή η Αλεξάνδρεια.
Την ίδια γνώμη έχει και η Ελληνίδα αρχαιολόγος Καλλιόπη Παπακώστα η οποία έχει στην κυριολεξία θυσιάσει την καριέρα της στο «κυνήγι» αυτού του μεγάλου στόχου, καθώς τα τελευταία 25 χρόνια προσπαθεί να ξετυλίξει το νήμα και να φτάσει στην άκρη του, ελπίζοντας ότι θα βρει τον τάφο του Αλέξανδρου.
Πριν από μερικά χρόνια η σκαπάνη των συνεργατών της έφερε στο φως ένα εύρημα που αναπτέρωσε τις ελπίδες τόσο της ίδιας όσο και πολλών άλλων εκπροσώπων της επιστημονικής κοινότητας, στο πάρκο της Αλεξάνδρειας στους Κήπους Σαλαλάτ, όπου πλέον οι αρχαιολόγοι κατόρθωσαν να εντοπίσουν βαθιά μέσα στο έδαφος τα θεμέλια της παλιάς, της αρχαίας πόλης της Αλεξάνδρειας και πλέον έχουν την βεβαιότητα ότι κινούνται σε χώρους στους οποίους περπάτησαν οι σύγχρονοι του Μακεδόνα ηγεμόνα αν όχι και εκείνος αυτοπροσώπως!
Μετά από 2.100 χρόνια, οι μαρμάρινοι όγκοι (δόμοι) με τους οποίους ήταν επενδυμένος ο εξαιρετικής τέχνης εξωτερικός περίβολος του εντυπωσιακού Tύμβου Καστά επιστρέφουν και πάλι
Μετά από 2.100 χρόνια, οι μαρμάρινοι όγκοι (δόμοι) με τους οποίους ήταν επενδυμένος ο εξαιρετικής τέχνης εξωτερικός περίβολος του εντυπωσιακού Tύμβου Καστά επιστρέφουν και πάλι στη θέση τους, χάρη στη μελέτη και εποπτεία του αρχιτέκτονα Δρ. Μιχάλη Λεφαντζή.
Οι δόμοι, επιστρέφουν στην αρχική τους θέση μετά από ένα μεγάλο ταξίδι διασποράς τους στην περιοχή γύρω από τον ποταμό Στρυμόνα. Οι δόμοι αποξηλώθηκαν από τους Ρωμαίους κατακτητές σε μια προσπάθεια εξαφάνισης του λαμπρού μνημείου που αποτέλεσε σημείο αναφοράς της δόξας του Μακεδονικού στρατού και της εκστρατείας στην ανατολή. Σήμερα, δέκα χρόνια μετά την ανακάλυψή του από την αρχαιολογική σκαπάνη της Κατερίνας Περιστέρη, ο Τύμβος Καστά αποτελεί ένα μοναδικό αρχαιολογικό μνημείο ανυπολόγιστης αξίας και γοήτρου για τη χώρα μας.
Το μυστήριο των διάσπαρτων μαρμάρινων δόμων
Η προέλευση ενός μεγάλου πλήθους μαρμάρινων δόμων που ήταν διάσπαρτοι κατά μήκος της κοίτης του Στρυμόνα, πέριξ της Αμφίπολης, αποτελούσε για πολλά χρόνια μυστήριο για τους αρχαιολόγους. Ο αριθμός τους ήταν τόσο μεγάλος, που το 1934 η γερμανική εταιρία που κατασκεύασε το φράγμα της λίμνης Κερκίνης στον Λιθότοπο, χρησιμοποίησε 1.600 τεμάχια, προκειμένου να αποφύγει τη χρήση τσιμέντου που και ακριβότερο ήταν και δεν παρείχε τη σταθερότητα που προσέφερε το μάρμαρο.
Όσα μάρμαρα δεν χρησιμοποιήθηκαν τότε για το εν λόγω έργο, έμειναν για δεκαετίες βυθισμένα στον πυθμένα της Κερκίνης. Όταν το 2014 κατέβηκε η στάθμη των υδάτων, αποκαλύφθηκαν περισσότερα από εκατό μέλη του μαρμάρινου περιβόλου του Τύμβου Καστά, όπως γείσα, ορθοστάτες και στέψεις.
Νωρίτερα, και αρκετές δεκαετίες πίσω, μάρμαρα από τον περίβολο του Τύμβου Καστά είχαν ανακαλυφθεί στο Στρυμόνα στη διάρκεια των έργων διευθέτησης της κοίτης του ποταμού. Ένα μέρος αυτών χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του νέου βάθρου του περίφημου Λέοντα της Αμφίπολης.
Απομονωμένα σπήλαια στις βραχώδεις όχθες της λίμνης που έγιναν ησυχαστήρια ενός ιδιότυπου ασκητικού μοναχισμού έως τον 19ο αιώνα.
Οι λίμνες των Πρεσπών, εκτός από το φυσικό τους κάλλος, είναι γνωστές και για τον αρχαιολογικό και βυζαντινό πλούτο τους, με τα πολυάριθμα σωζόμενα μνημεία. Ξεχωριστή θέση στο μνημειακό απόθεμα των Πρεσπών έχουν τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά ασκηταριά, που αναπτύχθηκαν μετά τον 13ο αιώνα στη Μεγάλη Πρέσπα. Πρόκειται για απομονωμένα σπήλαια στις βραχώδεις όχθες της λίμνης, που έγιναν ησυχαστήρια ενός ιδιότυπου ασκητικού μοναχισμού, που κράτησε έως τον 19ο αιώνα. Τα πιο γνωστά στους εξιδεικευμένους τουριστικούς οδηγούς, στο ελληνικό τμήμα της λίμνης, είναι τα ασκηταριά της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, της Μικρής Ανάληψης και της Παναγίας Ελεούσας. Στην Αλβανική πλευρά και στο νησάκι «mali Grad» το ασκηταριό των Εσοδίων της Θεοτόκου και στην πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας και στο νησάκι «Golem Grade», ο ναός του Απόστολου Πέτρου.
Υπάρχουν, όμως, δεκάδες άλλα άγνωστα σπήλαια, που ήρθαν πρόσφατα στο φως από την επιστημονική έρευνα, που έκαναν σπηλαιολόγοι και επιστήμονες στο ελληνικό μέρος της λίμνης. Η Χριστίνα Μιχελάκη και ο Μιχάλης Κοντός, αρχαιολόγοι της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας Βόρειας Ελλάδας, μιλώντας στο πρόσφατο συνέδριο για την αξιοποίηση του μνημειακού πλούτου των Πρεσπών, γνωστοποίησαν ότι αναγνωριστικές έρευνες που έγιναν από το 2011 έως το 2019 στη Μεγάλη Πρέσπα, με στόχο την εξερεύνηση και την καταγραφή σπηλαίων, εντοπίστηκαν και χαρτογραφήθηκαν 40 σπήλαια, βάραθρα και βραχοσκεπές στις όχθες της λίμνης, πολλά εκ των οποίων ήταν άγνωστα ακόμη και στους κατοίκους της περιοχής.
Η κ. Μιχελάκη εξήγησε ότι τις τελευταίες δεκαετίες η σημαντική πτώση της στάθμης της λίμνης στη Μεγάλη Πρέσπα έχει ως αποτέλεσμα «να αποκαλυφθούν πολλά σπήλαια που δεν ήταν καθόλου γνωστά ή άλλα που δεν γνωρίζαμε τις πραγματικές τους διαστάσεις» καθότι το μεγαλύτερο μέρος τους κατακλυζόταν από νερά. Είναι κατανεμημένα στις δύο πλευρές του κόλπου των Ψαράδων και εκτείνονται δυτικά έως τα ελληνοαλβανικά σύνορα και ανατολικά έως στο φυλάκιο της Κούλας. Οι αρχαιολόγοι αναφέρουν ότι πρόκειται για οριζόντια σπήλαια, εκτός των «Πηγάδι» και «Ράκσανετς 2» τα οποία είναι μεγάλα σπηλαιοβάραθρα.
Στα 8 χρόνια που διήρκησε η έρευνα της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας στην Πρέσπα, εντοπίστηκαν αρχαιολογικά κατάλοιπα στα συγκροτήματα Σπηλαίων «Ράκσανετς 1 και 3, Τσέρνα 2, Παναγίας Γλυκοφιλούσας και Κούλα 5».
Η Αμφίπολη δεν σταματά να αποκαλύπτεται. Νέα ευρήματα έρχονται στο «φως» όπως ανακοινώθηκε στη διάρκεια εκδήλωσης, που διοργανώθηκε στην έδρα του δήμου Παγγαίου, την Ελευθερούπολη.
Μάλιστα κατά τη διάρκεια πρόσφατων ανασκαφών αποκαλύφθηκε ένα νέο γλυπτό θωρακοφόρου κορμού, που αποδίδεται σε Ρωμαίο αξιωματικό ή και αυτοκράτορα.
Το εντυπωσιακό γλυπτό είχε βρεθεί εντοιχισμένο σε τοίχο βυζαντινής εποχής, σε μια περιοχή που ήταν καλυμμένη από τα μπάζα παλαιότερων ανασκαφών. Ο θώρακας φέρει ανάγλυφη διακόσμηση, όπου στο κέντρο του μοτίβου υπάρχει ένα τρόπαιο νίκης, δεξιά και πάνω μια φτερωτή νίκη, ένας πισθάγκωνα δεμένος αιχμάλωτος και άλλες μορφές, μεταξύ των οποίων και μια μορφή του μυθικού Ηρακλή.
Το γλυπτό άγαλμα βρίσκεται σε διαδικασία συντήρησης στο εργαστήριο του μουσείου της Αμφίπολης, προκειμένου κάποια στιγμή να εκτεθεί.
Τι αποκάλυψαν οι δύο επιστήμονες για την Αμφίπολη. Το πενταετές ανασκαφικό πρόγραμμα στην ακρόπολη της αρχαίας Αμφίπολης υλοποιείται στο πλαίσιο της συνεργασίας ανάμεσα στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών και του πανεπιστημίου Πατρών, υπό τη διεύθυνση της προϊσταμένης της Εφορείας Δρ. Δημητρίας Μαλαμίδου και του καθηγητή κλασικής αρχαιολογίας Δημήτρη Δαμάσκου.
Ο θώρακας φέρει ανάγλυφη διακόσμηση, όπου στο κέντρο του μοτίβου υπάρχει ένα τρόπαιο νίκης, δεξιά και πάνω μια φτερωτή νίκη, ένας πισθάγκωνα δεμένος αιχμάλωτος και άλλες μορφές, μεταξύ των οποίων και μια μορφή του μυθικού Ηρακλή
Ο καθηγητής Δημήτρης Δαμάσκος, στη διάρκεια της εκδήλωσης, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο εντυπωσιακό εύρημα του περίτεχνου γλυπτού θωρακοφόρου κορμού. Ο κορμός αυτός είναι σχεδόν πανομοιότυπος με έναν άλλον, που βρέθηκε σε παλαιότερη ανασκαφή, εντοιχισμένος στον βυζαντινό πύργο του Μαρμαρίου στην Αμφίπολη, με κοινή ανάγλυφη διακόσμηση, η οποία ταυτίζει τη μορφή με τον αυτοκράτορα Αύγουστο.
Ο κ. Δαμάσκος υπογράμμισε πως οι παραστάσεις που φέρει ο θώρακας του γλυπτού, που βρέθηκε πέρυσι, χρονολογούνται στο τέλος του 1ου αιώνα π.Χ., δηλαδή την εποχή του πρώτου Ρωμαίου αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου, ο οποίος πριν ανέβει στο θρόνο, πέρασε από την περιοχή της Αμφίπολης, ηγούμενος των ρωμαϊκών στρατευμάτων στη μάχη των Φιλίππων (42 π.Χ), ενάντια στους δολοφόνους του Ιούλιου Καίσαρα, τον Βρούτο και τον Κάσιο. Τόνισε ακόμα ότι ο Οκταβιανός Αύγουστος, τιμήθηκε από τους Αμφιπολίτες στο τέλος του 1ου αιώνα π.Χ., για λόγους που ακόμα δεν έχουν ερευνηθεί.
Μπορεί στον τύμβο Καστά στην Αμφίποληνα μην επιβεβαιώθηκαν οι ενδόμυχες ελπίδες πολλών για την ανακάλυψη του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά η αρχαιολογική αξία των ευρημάτων παραμένει εξόχως σημαντική, καθιστώντας το μνημείο ένα από τα πιο σπουδαία του είδους του.
Η Κατερίνα Περιστέρη, η αρχαιολόγος που έφερε στο φως τον τύμβο, έχει διατυπώσει την θέση ότι πρόκειται για μνημείο που έγινε κατά παραγγελία του ίδιου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, για τον επιστήθιο φίλο του Ηφαιστίωνα. Κι ενώ αυτή η γνώμη έχει αμφισβητηθεί, με συναδέλφους της να διατηρούν επιφυλάξεις, το μόνο βέβαιο είναι ότι η Αμφίπολη έχει ακόμη πολλά κρυμμένα μυστικά που όταν έρθουν κι αυτά στο φως, ίσως αλλάξουν και πάλι την αντίληψή μας όχι μόνο για την ταυτότητα του μνημείου, αλλά και για την ελληνική αρχαιότητα στο σύνολό της.
Η περιοχή συνεχίζει να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επιστημόνων καθώς οι μελέτες δείχνουν πως εκεί βρίσκεται θαμμένη μια ολόκληρη πόλη που περιμένει εδώ και αιώνες καρτερικά την αρχαιολογική σκαπάνη η οποία θα φέρει στο φως τα μυστικά της.
Η ενδελεχής διασκόπηση του υπεδάφους υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γρηγόρη Τσόκα, έδειξε την ύπαρξη διάσπαρτων αρχιτεκτονικών λειψάνων που μαρτυρούν ότι πέριξ του τύμβου Καστά κάποτε εμφανίστηκε έντονη οικιστική δραστηριότητα, τα απομεινάρια της οποίας βρίσκονται ακόμη εκεί.
Μοναδική κλίνη 2.100 ετών με τα σύμβολα του θεού Απόλλωνα πάνω στην οποία είχε ταφεί μια πλούσια γυναίκα με αινιγματική ταυτότητα, είναι τα σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα που αποκαλύφθηκαν σε ανασκαφές την περίοδο 2018-2020 στην Εοδραία Κοζάνης και παρουσιάζονται στο 33ο Αρχαιολογικό Συνέδριο.
Τα μοναδικά ευρήματα για τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, βρίσκονταν κάτω από τα θεμέλια μιας κατεδαφισμένης -στο πλαίσιο επέκτασης του λιγνιτωρυχείου της ΔΕΗ- σύγχρονης κατοικίας στη Μαυροπηγή, του δήμου Εοδραία Κοζάνης.
Μία κλίνη του 1ου αιώνα π.Χ. πάνω στην οποία είχε ταφεί μία πλούσια γυναίκα. Ένα κρεβάτι διαστάσεων 2Χ90 μ., με ύψος 40 εκατοστά, «σαν ένα δικό μας σημερινό ντιβάνι», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρχαιολόγος, υπεύθυνη της ανασκαφής και προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης Αρετή Χονδρογιάννη-Μετόκη, η οποία στο πλαίσιο του 33ου Αρχαιολογικού Συνέδριου για τις ανασκαφές στη Μακεδονία και τη Θράκη- που ξεκίνησε την Πέμπτη και ολοκληρώνεται σήμερα, Σάββατο 24 Απριλίου 2021- παρουσιάζει τα αποτελέσματα της ανασκαφικής έρευνάς της, στα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ την περίοδο 2018-2020».
Ενώ υπήρχε στα αρχαία χρόνια η συνήθεια να τοποθετούνται νεκροί σε κλίνες, μέχρι στιγμής δεν είχε βρεθεί καμία σε όλο τον ελλαδικό χώρο και στην ευρύτερη περιοχή.
«Έχουν βρεθεί πόδια ή εξαρτήματα κλινών, χάλκινα και είναι τα μόνα που έχουν διατηρηθεί στο χρόνο, αλλά διάσπαρτα. Μέχρι τώρα δεν είχε βρεθεί μία κλίνη στη θέση της», υπογραμμίζει η κ. Χονδρογιάννη. Αυτό είναι το μοναδικό που έχει αυτό το εύρημα. Βρέθηκε in situ και είναι ακέραιη, χωρίς τα ξύλινα τμήματά της που έχουν διαλυθεί. Μέσα στο 2020 έγινε μια προσπάθεια συντήρησης ενός μέρους της, μια προκαταρκτική μελέτη των στοιχείων της, η σχεδίαση και όλες οι εργασίες που απαιτούνται για τη μελέτη του ευρήματος.
Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη απάντησε σε Επίκαιρη Ερώτηση του βουλευτή του ΚΙΝΑΛ Χάρη Καστανίδη με θέμα «Κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου».
Πρωτολογία
κ. Βουλευτά,
Διαπιστώνω, ότι σήμερα καλούμαι, τουλάχιστον με βάση αυτά που γράφετε στο κείμενο της ερώτησής σας και με αυτά που είπατε προηγουμένως, να απαντήσω για το πώς προτίθεμαι, ως Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, να χειριστώ μια δικαστική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Χώρας, σχετικά με την απόσπαση ή μη των αρχαιοτήτων στο Σταθμό Βενιζέλου, η οποία όμως ακόμη δεν έχει δημοσιευθεί και πάντως, μέχρι αυτή τη στιγμή που μιλάμε δεν έχει περιέλθει στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Εντούτοις, φαίνεται εσείς να γνωρίζετε όχι μόνο το «δια ταύτα» της απόφασης, δηλαδή ότι αυτή κρίνει υπέρ της προσωρινής απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων, όχι μόνο το ποσοστό πλειοψηφίας-μειοψηφίας, αλλά ακόμη και το σκεπτικό των Δικαστών, ότι δηλαδή αποφάσισαν την απόσπαση των αρχαιοτήτων «με γνώμονα να ολοκληρωθεί γρήγορα η κατασκευή του σταθμού».
Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό, με καλείτε να απαντήσω «σε ποιες άμεσες ενέργειες προτίθεμαι να προβώ, προκειμένου να παραμείνουν τα μνημεία στο σταθμό», δηλαδή με ρωτάτε τί προτίθεμαι άμεσα να κάνω, για να αγνοήσω αυτό το οποίο διατάσσει η δικαστική απόφαση του ΣτΕ, που όπως εσείς δηλώνετε διατάσσει προσωρινή απόσπαση.
Καταρχήν επισημαίνω ότι δεν γνωρίζω ούτε τη δικαστική απόφαση και το σκεπτικό της, αλλά ούτε και την πηγή των πληροφοριών σας. Αυτό που παρατηρώ όμως και σημειώνω, είναι ότι ο κορυφαίος δημοκρατικός θεσμός του κοινοβουλευτικού ελέγχου, γίνεται σήμερα βάσει δημοσιευμάτων περί του περιεχομένου της δικαστικής απόφασης σε κάποιες ιστοσελίδες.
Έρχομαι τώρα στην ουσία της υπόθεσης για να πω πολύ σύντομα το ιστορικό, που, λίγο-πολύ, γνωρίζουμε όλοι.
Ο ιστορικός Τζόναθαν Πετρόπουλος, ειδικός παγκοσμίως στη λεηλασία έργων τέχνης, μιλάει για το βιβλίο του, όπου αποκαλύπτει τη δράση του Μπρούνο Λόζε, που οργάνωσε τη μεγάλη λαφυραγώγηση έργων για λογαριασμό του Χέρμαν Γκέρινγκ
Επινε ως συνήθως τη σαμπάνια του ο Χέρμαν Γκέρινγκ – ο δεύτερος πιο ισχυρός άνδρας των Ναζί μετά τον Χίτλερ – ανάμεσα στα έργα τέχνης. Αυτά δηλαδή που είχαν λεηλατήσει από τους Εβραίους της Γαλλίας και στοιβάζονταν στο Ζε ντε Πομ, τον άλλοτε ανεξάρτητο εκθεσιακό χώρο με έμφαση στην αβανγκάρντ, ο οποίος είχε μετατραπεί σε αποθήκη από τους Γερμανούς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ξεδιάλεγε ποια αριστουργήματα – λάφυρα θα αποτελούσαν το επόμενο φορτίο του ιδιωτικού τρένου για το εξοχικό του στα περίχωρα του Βερολίνου, όταν την προσοχή του απέσπασε ένας νεαρός αξιωματικός των Ες Ες: ψηλός, αθλητικός, με άπταιστα γαλλικά και διδακτορικό στην Ιστορία της Τέχνης. Το όνομά του ήταν Μπρούνο Λόζε. Κι αποδείχθηκε ο ιδανικός άνθρωπος για να αναλάβει τη συγκέντρωση όσο το δυνατόν περισσότερων έργων από τη γαλλική πρωτεύουσα και να ενισχύσει την περίφημη Taskforce Reichsleiter Rosenberg (γνωστή ως ERR).
Ο ρόλος του αποδείχθηκε κομβικός κατά τη διάρκεια του πολέμου για τη λεηλασία των έργων τέχνης που ανήκαν σε εβραϊκές οικογένειες, αλλά και για τη διακίνησή τους δεκαετίες μετά την πτώση του Γ’ Ράιχ, καθώς κατάφερε, όπως πολλοί Ναζί, να γλιτώσει μέσα σε μία πενταετία από τη φυλακή μετά το 1945 και να δράσει ως έμπορος τέχνης. Το όνομά του όμως παρέμεινε στη σκιά και οι κινήσεις του – από επιλογή – είχαν παρασκηνιακό χαρακτήρα.
Στο τελικό στάδιο φαίνεται ότι μπαίνουν οι ετοιμασίες για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, καθώς πλέον άλλαξε η επιγραφή που είχε απ’ έξω, ενώ και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε επιθεώρηση στο χώρο.
Μία ημέρα πριν την πρώτη προσευχή μετά τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντόγαν συνοδευόμενος από τη σύζυγο του Εμινέ, έκανε μία τελευταία αυτοψία για την πρόοδο των εργασιών.
Μάλιστα ο Τούρκος πρόεδρος φωτογραφήθηκε έξω από την Αγία Σοφία μαζί με τη σύζυγό του, όπου όπως φαίνεται έχει αλλάξει το όνομα της επιγραφής, καθώς πλέον γράφει «μεγάλο τζαμί».
Η κύρια προσευχή αναμένεται να ξεκινήσει γύρω στις 13:30 το μεσημέρι της Παρασκευής, ωστόσο οι πόρτες της Αγίας Σοφίας θα ανοίξουν από τις 10 το πρωί και θα παραμείνουν ανοικτές έως την επόμενη ημέρα το πρωί.
«Ζητούμε από τους πολίτες να φέρουν μαζί τους, μάσκα, χαλί προσευχής, υπομονή και κατανόηση», είπε ο κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης Αλί Γερλικαγιά.
Θα υπάρχουν 5 διαφορετικά σημεία για προσευχή και 11 σημεία ελέγχου των πιστών.
Την τελετή, στην οποία θα παρίστανται ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με το υπουργικό συμβούλιο, θα διευθύνει ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας Αλί Ερμπάς.
Αγία Σοφία: Έστρωσαν τιρκουάζ χαλιά για την πρώτη προσευχή
Τα μοναδικά ψηφιδωτά και οι τοιχογραφίες θα καλύπτονται με κουρτίνες, όπως έχει επιβεβαιώσει προ ημερών ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου, Ιμπραήμ Καλίν.
Μάλιστα, άρχισαν να τοποθετούνται και τιρκουάζ χαλιά εντός της Αγίας Σοφίας, τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες από τουρκικά Μέσα, αποτελούν προσωπική επιλογή του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε ότι «η απελευθέρωση της Αγίας Σοφίας» ήταν το μεγαλύτερο νεανικό του όνειρο.
Μια καλά οχυρωμένη πόλη, με εντυπωσιακό ιερό και πλήθος κινητών ευρημάτων, αποκαλύπτουν οι αρχαιολόγοι σε απόσταση 18 χιλιομέτρων από την Καβάλα. Ιδρύθηκε από Θάσιους στο τέλος του 7ου π.Χ. αιώνα και αποτελούσε σημαντικό κέντρο μεταλλευτικής δραστηριότητας.
Μια πόλη που στηριζόταν στο μέταλλο, που προμήθευε με σίδηρο, χαλκό, άργυρο, πιθανόν και χρυσό, τον αρχαίο ελληνικό κόσμο, φέρνει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην παλιά εθνική οδό Καβάλας-Ξάνθης, 18 χιλιόμετρα από την Καβάλα.
Η Πίστυρος ήταν κέντρο έντονης μεταλλευτικής δραστηριότητας, όπως και η γειτονική οροσειρά της Λεκάνης, με τα πολυάριθμα μεταλλεία-στοές και οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν πρόσφατα θραύσματα από εσωτερικό τοίχωμα μεταλλουργικής καμίνου -εύρημα σπάνιο-, ενώ τις επόμενες μέρες συνεχίζουν την ανασκαφή για να εντοπίσουν το εργαστήριο επεξεργασίας των μετάλλων εντός της καλά οχυρωμένης πόλης με το εντυπωσιακό ιερό.
Το ανατολικό τείχος της πόλης
«Έχουν βρεθεί πολύ μεγάλες ποσότητες αρχαιομεταλλουργικών κατάλοιπων στο εσωτερικό της οχύρωσης, αλλά και γύρω από αυτήν. Η μελέτη των σκωριών δείχνει κατεργασία μεταλλευμάτων για προσπορισμό σιδήρου, χαλκού, αργύρου, πιθανόν και χρυσού. Έχουν συλλεγεί πολλά θραύσματα λιθαργύρου, που προκύπτουν κατά τον διαχωρισμό του αργύρου από τον μόλυβδο μέσω της κυπέλλωσης.
Σε συγκεκριμένο σημείο του οικισμού, βρέθηκε αφθονία τέτοιων υλικών μαζί με απανθρακωμένο υλικό, αλλά και θραύσματα υαλοποιημένων σκωριών και πηλών, που προέρχονται από το εσωτερικό καμίνου. Αυτό μας οδηγεί στην υπόθεση, ότι υπήρχαν εργαστήρια μεταλλουργίας στο αστικό κέντρο, κάτι που δεν αποτελεί τον κανόνα και είναι εξαιρετικά ευχάριστο ως εύρημα. Δεν έχουμε τεκμήρια για τα αντικείμενα που κατασκευάζονταν, αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι ήταν όπλα, εργαλεία, κοσμήματα, πρώτη ύλη νομισμάτων. Ίσως πάντως η εμπορία να αφορούσε περισσότερο σε έτοιμη και επεξεργασμένη ύλη, παρά σε αντικείμενα», αποκαλύπτει στο «Έθνος της Κυριακής», ο διευθυντής της ανασκαφής, τέως προϊστάμενος του υπουργείου Πολιτισμού, αρχαιολόγος, Στρατής Παπαδόπουλος.
Ο Απρίλιος του 2023, παραμένει στόχος για την ολοκλήρωση της κατασκευής του μετρό της Θεσσαλονίκης, δήλωσε στο ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ – ΜΠΕ (Πρακτορείο 104,9 fm) ο πρόεδρος του ΔΣ της Αττικό Μετρό κ. Νίκος Ταχιάος και αναφερόμενος στις έως τώρα καθυστερήσεις του έργου υποστήριξε ότι αυτές “φέρουν την σφραγίδα του ΣΥΡΙΖΑ”.
«Οι καθυστερήσεις στο μετρό της Θεσσαλονίκης φέρουν τη σφραγίδα ΣΥΡΙΖΑ, έχουν τη σφραγίδα της προηγούμενης διοίκησης της Αττικό Μετρό Α.Ε.” και σε καμία περίπτωση δεν δεχόμαστε τις αιτιάσεις του κ.Τσίπρα, οι οποίες είναι εκτός πραγματικότητας », σχολίασε.
«Ποτέ μια καθυστέρηση δεν προπληρώνεται, αφού πρέπει να διαπιστωθεί πρώτα και μετά να πληρωθεί. Οι δύο ανάδοχοι, της βασικής γραμμής και της επέκτασης της Καλαμαριάς, λένε πως από το 2017 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2019 έχουν σημειωθεί καθυστερήσεις και ζητούν 100 εκατομμύρια ευρώ», πρόσθεσε ο κ. Ταχιάος αναφερόμενος στη διεκδίκηση αποζημίωσης από την κατασκευάστρια εταιρεία.
«Μελετάμε το θέμα, προσπαθούν οι υπηρεσίες να διαπιστώσουν αν όντως τεκμηριώνονται οι καθυστερήσεις τις οποίες ισχυρίζεται ο ανάδοχος, καθυστερήσεις που αφορούν κυρίως ότι όταν ήρθαμε δεν βρήκαμε μελέτες για πάρα πολλά κομμάτια του έργου. Δεν έχουν προχωρήσει σημαντικά τμήματα με ευθύνη της Αττικό Μετρό Α.Ε», σχολίασε ο κ.Ταχιάος, υπογραμμίζοντας ότι οι υπηρεσίες της εταιρείας «εργάζονται αυτό το διάστημα ώστε να διαπιστώσουν αν πραγματικά (σ.σ οι οικονομικές απαιτήσεις) ανταποκρίνονται σε αυτές τις καθυστερήσεις».
«Μετά θα διαπιστώσει η Αττικό Μετρό πιο μπορεί να είναι το ύψος των θετικών ζημιών που μπορεί να έχει ο ανάδοχος από αυτά του αιτήματα. Αν συμφωνήσει στις απόψεις της Αττικό Μετρό καλώς. Αν όχι, εκεί είναι και τα δικαστήρια, ας πάει στα διαιτητικά δικαστήρια όπως μπορεί να πάει», τόνισε κ. Ταχιάος. Για την επέκταση προς Καλαμαριά είπε: «Τελειώνει η κάθε συμβατική προθεσμία και το έργο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προχωρήσει όσο δεν προχωράει η βασική γραμμή. ‘Όσο δεν τελειώνει η βασική γραμμή, ο ανάδοχος θα παραμένει στην Καλαμαριά και θα κόβει βόλτες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Εργασίες και κατά τη διάρκεια της καραντίνας
Ο κ.Ταχιάος αναφέρθηκε στην πρόοδο των εργασιών στο διάστημα της καραντίνας, επισημαίνοντας ότι τα εργοτάξια δούλευαν και αυτό ήταν κάτι που παρατήρησε και ο κόσμος. «Το διάστημα της καραντίνας εκτελούνταν κανονικά εργασίες. Γινόταν η επίστρωση των γραμμών κάτι που συνεχίζει να γίνεται και προχωράει πολύ γρήγορα. Την ίδια ώρα εκτελούνται διάφορες εργασίες, κυρίως ηλεκτρολογικές. Στους σταθμούς αυτή τη στιγμή δεν έχουν μπει τα ηλεκτρολογικά και μηχανολογικά στοιχεία που αφορούν τη λειτουργία του ίδιου του μετρό, των συρμών», εξήγησε ερωτηθείς για τον τύπο των εργασιών που εκτελέστηκαν το προηγούμενο διάστημα.
Την υπερτοπική σημασία του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών, στο οποίο θα ενταχθεί και το Μουσείο των Βασιλικών Τάφων (φωτ.), τόνισαν σε εκδήλωση διακεκριμένοι ομιλητές και επιστήμονες, ανάμεσά τους ο επιφανής μελετητής της κλασικής αρχαιότητας Ρόμπιν Λέιν Φοξ και η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελική Κοτταρίδη.
ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
«Γεννήθηκα για πρώτη φορά το 360 π.Χ.», άρχισε να λέει ο επιφανής μελετητής της κλασικής αρχαιότητας, καθηγητής Ρόμπιν Λέιν Φοξ, και τα πρώτα χαμόγελα εμφανίστηκαν στην αίθουσα. «Γνώρισα έναν νέο άνδρα, τον Φίλιππο, που άλλαξε τις δομές του βασιλείου των Μακεδόνων. Αγαπούσα τον γιο του τον Αλέξανδρο, το άλογό του τον Βουκεφάλα και μαζί ιππεύσαμε στην Ασία. Είδα την Αίγυπτο, τη Βαβυλώνα, τις ωραιότερες γυναίκες, τις Ινδίες, μερικές φορές είδα τον Αλέξανδρο μεθυσμένο. Μια φορά κάναμε λάθος και γυρίσαμε στην πατρίδα μέσα από την έρημο», είπε, πριν κλείσει το πρώτο μέρος της ομιλίας του με τον θάνατό του και την «επιστροφή» του στη ζωή το 1946.
Με τα πολλά, συνέχισε, κατάφερε να βρει τον δρόμο για το παλιό του σπίτι, τις Αιγές, στις αρχές της δεκαετίας του ’70, σε μια εποχή που οι επιστήμονες διαφωνούσαν για τη συσχέτιση του αρχαιολογικού χώρου της Βεργίνας με τις αρχαίες Αιγές. Ο Βρετανός ιστορικός Νίκολας Χάμοντ θα υποστήριζε τότε ότι η αρχαία πόλη ανάμεσα στη Βεργίνα και στα Παλατίτσια είναι οι Αιγές, η αρχαία πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου. Λίγο αργότερα, το 1977, ο Μανόλης Ανδρόνικος με την πανεπιστημιακή ανασκαφή του ΑΠΘ έφερε στο φως τον τάφο του Φιλίππου Β΄ και όλα τα άλλα έγιναν Ιστορία.
«Τι μάθαμε από τότε;», διερωτήθηκε ο καθηγητής της Οξφόρδης στην αίθουσα της Παλαιάς Βουλής. «Οτι ο Φίλιππος είναι ο πατέρας της ελληνιστικής περιόδου, ήταν αυτός που είχε την επιθυμία να εκστρατεύσει στην Ασία, ίδρυσε πόλεις, είχε καταλάβει ότι ο γιος του έπρεπε να μορφωθεί από τους καλύτερους δασκάλους», σημείωσε. Για τον καθηγητή, ο Φίλιππος Β΄ ήταν το «κλειδί» για τη μετατροπή του βασιλείου της Μακεδονίας σε κέντρο τεχνών και πολιτισμού, και εκτιμά ότι η ελληνιστική περίοδος ξεκίνησε πριν από τον θάνατο του Αλεξάνδρου. Παραφράζοντας το λατινικό ρητό «ex Αfrica semper aliquid novi», ο καθηγητής επιβεβαίωσε τα φιλελληνικά του αισθήματα. «Για μένα, καθετί νέο έρχεται από την Ελλάδα».
Έκθεση φωτογραφιών με χρυσά στεφάνια της μακεδονικής γης, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς. Ανάμεσά τους για πρώτη φορά και το ολόχρυσο στεφάνι από την αρχαία Ευρωπό
Ένα ολόχρυσο στεφάνι από φύλλα ελιάς, που στεφάνωσε μετά θάνατον κάποιον αριστοκράτη της περιοχής και βρέθηκε σε μακεδονικό τάφο στην αρχαία Ευρωπό, επιστρέφει στο Κιλκίς και εκτίθεται για πρώτη φορά στο κοινό. Το στεφάνι με 54 φύλλα ελιάς, βάρους 68,6 γραμμαρίων, εντοπίστηκε σε μια χτιστή θήκη μέσα στον τάφο και εκτιμάται ότι ήταν πάνω σε μια επίσης χρυσή λάρνακα.
Ο τάφος είχε συληθεί, αλλά το χρυσό στεφάνι ήταν καλά κρυμμένο μέσα στο χώμα. Χρονολογείται στο τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα και σηματοδοτεί τον πλούτο της μακεδονικής αριστοκρατίας που ήταν την εποχή εκείνη στην διαδρομή μεταξύ της Πέλλας και της αρχαίας Ευρωπού, στα δυτικά της πόλης του Κιλκίς.
Αμέσως μετά την ανεύρεσή του, πριν από περίπου 20 χρόνια, το χρυσό στεφάνι μεταφέρθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης προκειμένου να συντηρηθεί και να ανασυσταθεί. Έκτοτε παραμένει εκεί, όπου και εκτίθεται, αλλά τώρα παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Κιλκίς μέσα από την μεγάλη έκθεση φωτογραφιών που εγκαινιάζεται το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς, όπου θα παραμείνει μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου.
Το χρυσό στεφάνι από την αρχαία Ευρωπό
Η έκθεση έχει τίτλο «Χρυσοί στέφανοι εκ Μακεδονίας» και είναι από τις περιοδικές εκθέσεις του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Το τελευταίο διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες συλλογές χρυσών στεφανιών στον κόσμο, καθώς μετά και τις ανασκαφές των τελευταίων χρόνων, στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας ο αριθμός τους ξεπερνά τα 25, ενώ μόνο στις εργασίες για το μετρό Θεσσαλονίκης ήρθαν στο φως 9 χρυσά στεφάνια. Όλα φωτογραφήθηκαν από τον Ορέστη Κουράκη και εδώ και μερικά χρόνια η έκθεση περιοδεύει σε όλη τη χώρα.
Πρωτεύουσα: Βέροια
Οι κυριότερες περιοχές του νομού είναι: Αλεξάνδρεια, Βεργίνα, Βέροια, Νάουσα.
Είναι ένας από τους 13 νομούς της Μακεδονίας. Βρίσκεται στην Κεντρική Μακεδονία, έχει έκταση περίπου 1.701 τ.χλμ. και η πρωτεύουσά της είναι η Βέροια. Συνορεύει βόρεια με τον νομό Πέλλας, ανατολικά με τον νομό Θεσσαλονίκης, νοτιοανατολικά με τον νομό Πιερίας και νοτιοδυτικά με τον νομό Κοζάνης. Είναι από τις αρχαιότερες κατοικημένες περιοχές και το όνομά της σημαίνει «αμμώδης περιοχή».
Η Ημαθία αποτελεί έως σήμερα σημαντικό κέντρο της Μακεδονίας με ενδιαφέρουσα ιστορία, πλούσια πολιτιστική παράδοση και αξιόλογους αρχαιολογικούς χώρους. Ανθρώπινες εγκαταστάσεις άρχισαν να εμφανίζονται από τα προϊστορικά χρόνια ενώ ένας από τους παλαιότερους νεολιθικούς οικισμούς της Ευρώπης βρίσκεται στη Νέα Νικομήδεια.
Το κλίμα της Ημαθίας είναι μεσογειακό ενώ οι ορεινοί κατάφυτοι όγκοι του Βερμίου και των Πιερίων, κοσμούν το νομό και συμβάλλουν στη διαφοροποίηση του κλίματος. Στην Ανατολική πλευρά της Ημαθίας υπάρχει έξοδος προς τον Θερμαϊκό κόλπο, μια στενή λωρίδα μεταξύ των εκβολών των ποταμών Αλιάκμονα και Λουδία ενώ ένα μεγάλο μέρος από αυτή έχει οριοθετηθεί ως υγροβιότοπος που η προστασία του διέπεται από τη Διεθνή Συνθήκη RAMSAR.
Ο νομός είναι πλούσιος σε φυσικές ομορφιές με μεγάλες και εύφορες πεδινές εκτάσεις, με πολυάριθμες εκκλησίες, μοναστήρια, νεολιθικούς οικισμούς, Μακεδονικούς τάφους, χιονοδρομικά κέντρα και φυσικά τον παγκόσμια φημισμένο αρχαιολογικό χώρο της Βεργίνας. Η έντονη νυχτερινή ζωή, η ζωντανή παράδοση και οι πλούσιες τοπικές γεύσεις μπορούν να καλύψουν κάθε ανάγκη σας και να κάνουν την διαμονή σας στην Ημαθία μοναδική.
Αξιοθέατα Ημαθία & Γύρω Περιοχή
Η Βέροια, πρωτεύουσα του νομού Ημαθίας, είναι κτισμένη στους ανατολικούς πρόποδες του μεγαλοπρεπούς Όρους Βερμίου. Πλάι στα κατάφυτα μυθικά Πιέρια όρη, η φιλόξενη πόλη ξεδιπλώνει την ομορφιά της. Ο ποταμός Τριπόταμος που διασχίζει την πόλη, πηγή ζωής για την Βέροια, συνέδεσε την ορμητική ροή του με την ιστορία της πόλης. Είναι μια πλούσια και μοντέρνα πόλη, κέντρο βιομηχανικής επεξεργασίας, των άφθονων γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων της περιοχής.
Στην Βέροια μπορείτε να επισκεφθείτε τις βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, τα νεοκλασικά κτίρια, το αρχαιολογικό μουσείο, τα ερείπια του αρχαίου τείχους της πόλης, τα οθωμανικά μνημεία, τις εβραϊκές παραδοσιακές συνοικίες της Μπαρμπούτας και της Κυριώτισσας καθώς και το Βήμα του Αποστόλου Παύλου, όπου το 54 μ.Χ. κήρυξε σε δημόσιο Βήμα το λόγο του Θεού.
Τρίγωνο της Μπαρμπούτας. Στην Κυριώτισσα και στη Μπαρμπούτα της Βέροιας, τις δύο ιστορικές συνοικίες επί Τουρκοκρατίας, δείτε και γυρίστε τα κοσμοπολίτικα απίθανα σοκάκια με τα σαχνισιά και τα γυφτόκαρφα στις αρχοντικές εξώπορτες.Γυρίζετε το χρόνο πίσω και ψηλαφείτε ίχνη του παλιακού αστισμού. Τότε που η Κυριώτισσα ήταν η χριστιανική, ενώ η Μπαρμπούτα η εβραϊκή συνοικία και μαζί με την οθωμανική-ανατολικά της Μπαρμπούτας- συγκέντρωναν τους μεγαλοαστούς. Τώρα έχετε το προνόμιο να περπατάτε στα σοκάκια της Κυριώτισσας, τρυπώνοντας στις πέτρινες κατοικίες που επέζησαν. Δείτε τα αναστηλωμένα σπίτια με τα σαχνισιά, τις αρχιτεκτονικές προεξοχές στις προσόψεις των παραδοσιακών κτιρίων, στηριγμένες σε ξύλινα δοκάρια, και θα εντυπωσιαστείτε από τα διαφορετικά, ζωηρά ή ζεστά και γλυκά χρώματα που έχουν. Λουλακί, ώχρα, βυσσινί, καφέ, οι αποχρώσεις τους μαζί δίνουν ένα μωσαϊκό υπέροχο. Πόρτες με γυφτόκαρφα, στη συνέχεια, και πέτρινοι τοίχοι με ζωνάρια από ξύλο που επίσης προέρχονται από άλλη εποχή και δημιουργούν ένα απίστευτο αρχιτεκτονικό μωσαικό, σας κάνουν να προσέξετε το αρχιτεκτονικό χρώμα της Βέροιας και να ανακαλύψετε ξανά τις ομορφιές αυτής της μακεδονίτικης πόλης. Αυτή η αρχιτεκτονική της πόλης, ενώ πάτε προς την Μακαριώτισσα, την δεύτερη χριστιανική συνοικία της παλιάς Βέροιας, μιλά απευθείας στην καρδιά σας. Η Μπαρμπούτα σας περιμένει βορειότερα, δίπλα στα θορυβώδη νερά του Τριπόταμου και το καταπράσινο λαγκάδι, με την εκπληκτική βλάστηση. Η εβραϊκή συνοικία της πόλης ήταν κτισμένη τριγωνικά ως μια κλειστή γειτονιά, ελεγχόμενης κυκλοφορίας, όπου ζούσαν οι εβραίοι της πόλης. Τα σπίτια τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο, σχηματίζουν ένα κλειστό τρίγωνο με μοναδικά ανοίγματα μία στοά κάτω από τα σπίτια της οδού Μεραρχίας, η οποία οδηγεί στη συναγωγή, και ένα ακόμη άνοιγμα που βρίσκεται αντιδιαμετρικά απέναντι από το πρώτο. Διατηρούνται μέχρι σήμερα περί τα πενήντα παλιά σπίτια μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Σε ορισμένα διατηρούνται και επιγραφές στα εβραϊκά. Θαυμάστε την καταπληκτική σημερινή αναστήλωση που κρατά ανέπαφη την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της εβραϊκής γειτονιάς από άκαιρες επιδράσεις. Εντοπίστε τα αρχοντικά της οδού Χάβρας, σε ρυθμό Μπαρόκ και Ροκοκό, που φιλοξενούν το Διεθνές Ινστιτούτο Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής, τα Αρχεία του Κράτους του Νομού Ημαθίας, τη Δημοτική Επιχείρηση Τουρισμού και τον σύλλογο Βλάχων, όλα σε κτίσματα του 19ου αιώνα. Το Aρχοντικό Μπέκα είναι κατά ομολογία το πιο γνωστό.
Η επίσκεψη της Αμάλ Κλούνεϊ και των κορυφαίων νομικών Τζέφρι Ρόμπερτσον και Νόρμαν Πάλμερ στην Αθήνα τον Οκτώβρη του 2014 είχε προκαλέσει ένα διεθνές ντελίριο δημοσιότητας και είχε εκτινάξει στην κορυφή το θέμα των Γλυπτών. Πού βρίσκεται σήμερα η μελέτη που έκαναν και κόστισε 250.000 λίρες;
Οκτώβρης του 2014 και φωτορεπόρτερ, δημοσιογράφοι και πολίτες, λιώνουν έξω από την είσοδο της Μπουμπουλίνας, στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και στο Μουσείο της Ακρόπολης. Προσπαθούν να δουν από κοντά το πιο καυτό γυναικείο όνομα της εποχής, τη σύζυγο του Τζορτζ Κλούνεϊ που δεν ήταν μια σταρ της σόου μπιζ, αλλά ένα από τα πιο δυναμικά ονόματα στο χώρο της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνώς και γόνος ισχυρής οικογένειας της Μέσης Ανατολής.
Ο συνδυασμός είναι ακατανίκητος. Βρέθηκε στην Αθήνα ως συνεργάτης του γραφείου των Τζέφρι Ρόμπερτσον και Νόρμαν Πάλμερ, μετά από πρόσκληση του τότε υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τασούλα με μια σαφή, αν και τολμηρή οδηγία: να καταρτίσουν μια πλήρη μελέτη με όλες τις πιθανές νομικές κινήσεις για τη διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Περισσότερα
Εργασίες που έπρεπε να έχουν γίνει από το 2015, ανεδαφικές ανακοινώσεις ότι το μνημείο της Αμφίπολης θα είναι επισκέψιμο το 2021, προβλήματα στην προστασία του, έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρχών, διαπίστωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και έδωσε σαφείς οδηγίες.
Μια μακρά και αποκαλυπτική σύσκεψη πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα μετά από πρωτοβουλία της Λίνας Μενδώνη με τη συμμετοχή όλων των αρμοδίων υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ για τον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο της Αμφίπολης, παρουσία του Γ.Γ. Πολιτισμού κ. Γιώργου Διδασκάλου. Η υπουργός ζήτησε από όλους να επισπευσθούν οι εργασίες, που αφορούν τόσο στο μνημειακό σύνολο στον Τύμβο Καστά, οι οποίες χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ 2014-2020 της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, όσο και οι εργασίες χάραξης διαδρομών και διαμορφώσεων, εντός του αρχαιολογικού χώρου και στην περιοχή του Μουσείου της Αμφίπολης, που έχουν ενταχθεί στο Interreg Ελλάδα- Βουλγαρία 2014-2020.
Σε ό,τι αφορά στο μνημειακό σύνολο στον τύμβο Καστά κατέστη σαφές ότι θέματα σχετικά με την προστασία του μνημείου τα οποία θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2015, εκτελούνται σήμερα. Δόθηκαν οδηγίες μέχρι την 15η Οκτωβρίου να έχει ολοκληρωθεί η μεταφορά των αρχιτεκτονικών μελών, από την περιοχή του Λέοντος και τον χώρο του Μουσείου, στον Τύμβο. Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα έχουν μεταφερθεί 22 μέλη επί συνόλου 160. Περισσότερα
Μοναδικό για τον βορειοελλαδαδικό χώρο θεωρείται το εύρημα της χάλκινης νεκρικής κλίνης που εντοπίστηκε σε ασύλητο τάφο κατά τη διάρκεια ανασκαφής στη Μαυροπηγή Κοζάνης.
Σε σχετική ανακοίνωση της Εφορίας Αρχαιοτήτων Κοζάνης σημειώνεται:
«Κατά τη διάρκεια των εν εξελίξει ανασκαφών της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης στο λιγνιτωρυχείο Μαυροπηγής, της ΔΕΗ Α.Ε., εντός του εν μέρει κατεδαφισθέντος σύγχρονου οικισμού της Μαυροπηγής, συγκεκριμένα κάτω από τη θεμελίωση οικίας, αποκαλύφθηκε λακκοειδής τάφος, των υστεροελληνιστικών χρόνων (προς τα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ.), με πλούσια κτερίσματα. Ο τάφος εντοπίστηκε ασύλητος από την αρχαιότητα και αδιατάρακτος από τη σύγχρονη δόμηση.
Είναι ορθογώνιος, στον τύπο του λακκοειδούς, ενώ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν έφερε κάποιο είδος κάλυψης. Πρόκειται για γυναικεία ταφή. Η νεκρή ήταν τοποθετημένη πάνω σε περίτεχνη χάλκινη νεκρική κλίνη, με προσανατολισμό βόρεια – νότια.
Ήταν κτερισμένη με πέντε πήλινα αγγεία (μυροδοχεία και αμφορέα) και ένα γυάλινο, καθώς και κάποια άλλα μικροαντικείμενα. Στην κεφαλή της διατηρήθηκαν χρυσά ελάσματα που πιθανόν κοσμούσαν κάποιο ύφασμα ή κόσμημα κεφαλής από άλλο υλικό. Στο στόμα της βρέθηκε πεπιεσμένο χρυσό έλασμα – πιθανόν επιστόμιο, ενώ πάνω στο δεξί της χέρι διατηρήθηκαν χρυσές ίνες και μικρό χρυσό αντικείμενο, πιθανόν από διακοσμημένο ύφασμα.
Η ανασκαφή στην περιοχή είναι εξέλιξη. Σημειώνουμε, ωστόσο, τη μοναδικότητα του ευρήματος της χάλκινης νεκρικής κλίνης, για τον βορειοελλαδικό τουλάχιστον χώρο και ως ακέραιο αντικείμενο για το σύνολο του ελλαδικού χώρου, σύμφωνα με τα διαθέσιμα δημοσιευμένα αρχαιολογικά δεδομένα, που αναφέρονται μόνο σε κτιστές ή λαξευτές κλίνες. Παράλληλα, το εύρημα παρέχει πολύτιμες πληροφορίες όχι μόνο για την επίπλωση της περιόδου την περιοχή και το ανεπτυγμένο επίπεδο της μεταλλοτεχνίας, αλλά και για τα ταφικά έθιμα και την κοινωνική διαστρωμάτωση του οικισμού στον οποίο ανήκει η ταφή.
Θεωρούμε πολύ πιθανή τη σύνδεσή της με τον σημαντικό και ανασκαμμένο εν μέρει τη δεκαετία του ’80 ελληνιστικό οικισμό στη θέση Κάστρο, στον οποίο φαίνεται να ανήκουν και τα οικιστικά και άλλα ταφικά κατάλοιπα που φέρνει σταδιακά τα τελευταία χρόνια στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην επέκταση του λιγνιτωρυχείου Μαυροπηγής».
Ολοκληρώθηκε ο καθαρισμός του περιβόλου του εμβληματικού μνημείου από την Εφορεία Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με την ΠΕΕΒΕ
Κυριακή Τσολάκη
Είναι το γκράφιτι τέχνη ή βανδαλισμός; Και πόσο εύκολα μπορεί να αφαιρεθούν τα προϊόντα του ή άλλα συνθήματα από τα αρχαία μνημεία στα οποία αναγράφονται; «Όταν τα γκράφιτι δεν γίνονται με τους όρους του νόμου είναι παράνομη πράξη. Μπορούν να χαρακτηριστούν τέχνη όταν δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον και τα μνημεία». Την απάντηση έδωσε σήμερα ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης Γεώργιος Σκιαδαρέσης με αφορμή την παρουσίαση του καθαρισμού του περιβόλου της Ροτόντας από την υπηρεσία σε συνεργασία με την Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος. «Η αφαίρεση είναι χρονοβόρα και απαιτεί εξειδικευμένη γνώση. Συχνά το αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό, μένουν σκιές, άλλες φορές όταν επαναλαμβάνεται ο καθαρισμός μπορεί να γίνει και καταστροφικός για την επιφάνεια», πρόσθεσε θέλοντας να τονίσει την καταστροφή που μπορούν να επιφέρουν στα μνημεία τέτοιες πρακτικές.
Όσο για τους συνήθεις τρόπους που επιλέγονται για τον καθαρισμό των μνημείων από αυτές τις παρεμβάσεις είναι είτε η χημική είτε η μηχανική οδός, αλλά η πιο αποτελεσματική λύση είναι ένας συνδυασμός και των δύο. «Υπάλληλοι της Εφορείας είναι καθημερινά στους δρόμους για να εντοπίζουν τέτοια φαινόμενα ώστε να αντιμετωπίζονται άμεσα», τόνισε ο κ. Σκιαδαρέσης.
Ωστόσο, ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των βανδαλισμών είναι η… πρόληψη, γι’ αυτό η Εφορεία στο πλαίσιο του έργου της επιχειρεί επαφές με μαθητές μέσω ενημερωτικών συναντήσεων στα σχολεία για τον καθαρισμό των μνημείων, αλλά και προσεγγίσεις των φιλάθλων των ομάδων – πρόσφατα αθλητές καθάρισαν περιβάλλοντες χώρους των μνημείων γι αυτό τον σκοπό. Όπως τόνισε εξάλλου ο προϊστάμενος της Εφορείας θα πρέπει από την πολιτεία να παραχωρηθούν χώροι για τη δημιουργία γκράφιτι, να γίνουν ενημερωτικές καμπάνιες, να διδάσκεται το αντικείμενο στο σχολείο και να εφαρμόζεται με σεβασμό, ενώ θα πρέπει το γκράφιτι να διέπεται από κανόνες.
«Αυτό το πορτρέτο φέρνει ακριβώς όλη την ελληνιστική αντίληψη για τον Αλέξανδρο πίσω στη Μακεδονία». Η προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, Αγγελική Κοτταρίδη μιλάει στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την αναπάντεχη ανακάλυψη του υστεροελληνιστικού πορτρέτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το οποίο για πολλά χρόνια ήταν ξεχασμένο σε μία γωνία στις αποθήκες του αρχαιολογικού Μουσείου Βέροιας.
«Τακτοποιούμε εκ βάθρων το αρχαιολογικό μουσείο στη Βέροια, αναδιοργανώνουμε, φτιάχνουμε καινούριες αίθουσες περιοδικών εκθέσεων κι ετοιμάζουμε και τη μεγάλη έκθεση, που θα γίνει στον ημιυπαίθριο χώρο στην αυλή. Τακτοποιούσαμε τις αποθήκες και το είδα σε μία γωνία. Ήταν πασαλειμμένο με κονιάματα, διότι είχε χρησιμοποιηθεί σε έναν τοίχο -κάποια στιγμή τον 18ο-19ο αιώνα- σαν οικοδομικό υλικό και είχε βρεθεί σε ένα χωριό στον κάμπο, στα μπάζα. Το είχαν μαζέψει οι αρχαιολόγοι ως αρχαίο, το βάλανε στην αποθήκη και ξεχάστηκε εκεί, δεν ασχολήθηκε κανείς μαζί του, δεν αναγνώρισε κανείς ότι ήταν ο Αλέξανδρος», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Κοτταρίδη.
Την ανακάλυψη είχε γνωστοποιήσει η ίδια με ανάρτησή της στα μέσα κοινωνική δικτύωσης: «Πριν μερικούς μήνες καθώς αδειάζαμε τις αποθήκες για τις αναπροσαρμογές, τον είδα… παρά τις πληγές που άφησαν στο ωραίο του πρόσωπο οι αιώνες και η άγνοια, η λεοντίσια χαίτη, τα ονειροπόλα μάτια, το απαραγνώριστο βλέμμα ήταν εκεί… ο Αλέξανδρος που αναζητούμε τα ζωντανά του ίχνη στην Οικουμένη! Ένα υστεροελληνιστικό πορτρέτο με έντονο τον απόηχο του Περγαμηνού μπαρόκ, ένας Αλέξανδρος θεός, όπως είχαν μάθει να τον βλέπουν οι πολίτες του κόσμου που εκείνος ονειρεύτηκε, πίσω στην πατρώα γη, τόσο κοντά στους τάφους των προγόνων και του γιου του, ένας απροσδόκητος και ανέλπιστος θησαυρός, που στα χέρια των άξιων συντηρητών μας ξαναβρήκε κάτι από την παλιά του αίγλη!», ανέφερε -μεταξύ άλλων.
![](http://maccunion.files.wordpress.com/2012/06/btn_blue_122x44.gif?w=122")
Ένωση Μακεδόνων Κέρκυρας 
Πρόσφατα σχόλια