Ο Αντώνης Λιάκος θεωρεί «κατασκευασμένη» την ηρωική εικόνα του Μακεδονικού Αγώνα και «εγκληματίες πολέμου» τους Μακεδονομάχους…

Από Ιστορικά Τεκμήρια

Πέμπτη, 26 Ιουνίου 2014

Προς μεγάλη μου έκπληξη διάβασα σήμερα στο διαδικτυακό περιοδικό «Χρόνος«, ένα άρθρο του καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Αντώνη Λιάκου. Ο τίτλος του «Η κατασκευή της ηρωικής εικόνας του Μακεδονικού Αγώνα από την Πηνελόπη Δέλτα φωτίζεται με την έρευνα του Σπύρου Καράβα». Από τον τίτλο κατάλαβα περί τίνος πρόκειται. Παραθέτω αναλυτικά το άρθρο για να το διαβάσει ο καθένας και να βγάλει τα συμπεράσματά του:

«Με φρίκη τα διεθνή Μ.Μ.Ε. αναφέρονται στις ομαδικές εκτελέσεις αιχμαλώτων από φανατικούς εξτρεμιστές του Ισλάμ, στο Ιράκ, τις μέρες αυτές, ή στη Συρία, τους προηγούμενους μήνες. Ακόμη μεγαλύτερη φρίκη όταν πρόκειται για αμάχους. Μια παρόμοια ιστορία είναι η ακόλουθη: μια ομάδα ενόπλων, συναντά στο δάσος καμιά εκατοσταριά άοπλους υλοτόμους, τους συλλαμβάνει, τους δένει πισθάγκωνα, τους παίρνει μαζί της και όταν φτάνει σε μεγάλο και βαθύ ποταμό τούς ρίχνει στο νερό. Λίγο αργότερα, δεκάδες πτώματα ξεβράζοναι στις όχθες. Την ιστορία αυτή τη γνώριζε η Πηνελόπη Δέλτα και τη βρίσκουμε στο αρχείο της. Είναι μια καταγραμμένη συζήτηση που είχε με τον επικεφαλής της ένοπλης ομάδας, τον Σπύρο Σπυρομήλιο που συμμετείχε στον Μακεδονικό Αγώνα ως καπετάν Μπούας. Το ποτάμι είναι ο Αλιάκμονας. Ο Σπυρομήλιος δεν δικάστηκε για εγκλήματα κατά αμάχων. Προβιβάστηκε σε στρατηγό της Χωροφυλακής και ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ήρωας του βορειοηπειρωτικού αγώνα.

Η Δέλτα συνέλεγε μαρτυρίες για να γράψει το βιβλίο της Τα μυστικά του βάλτου, ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε σε άπειρα αντίτυπα, καθώς πραγματοποίησε αλλεπάλληλες εκδόσεις, διαβάστηκε και διαπαιδαγώγησε πολλές γενιές Ελληνόπουλων από τον Μεσοπόλεμο έως σήμερα. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα εθνικής διαπαιδαγώγησης και διάπλασης ηρωικών χαρακτήρων, στο οποίο εξιδανικεύτηκε ο Μακεδονικός Αγώνας, ή μάλλον συγκροτήθηκε η δημόσια εικόνα του. Δεν είναι η πρώτη φορά που η λογοτεχνία αναλαμβάνει να ανασυγκροτήσει το παρελθόν ως εθνικό παρελθόν. Και το κάνει πληρέστερα από την ιστοριογραφία. Δεν έχει ενδοιασμούς να αποσιωπήσει ή να μεταπλάσει εγκλήματα. Κυρίως η λογοτεχνία προσκομίζει πλοκή, δράση, συναίσθημα. Η παραπάνω ιστορία αποδίδεται ως το «δυστύχημα της βαρκαδιάς που βούλιαξε στον Αλιάκμονα και πνίγηκαν οι Βούλγαροι αρκουδιαραίοι, ξυλοκόποι και καρβουνιάρηδες».

Ο Σπύρος Καράβας στο βιβλίο του Μυστικά και παραμύθια από την ιστορία της Μακεδονίας (Βιβλιόραμα, 2014) αναλαμβάνει να ψηλαφήσει τον τρόπο με τον οποίο συγκροτήθηκε αυτή η λογοτεχνική εικόνα του Μακεδονικού Αγώνα, διαβάζοντας παράλληλα τα κείμενα της Δέλτα και αντιπαραβάλλοντάς τα με τις καταγραφές που είχε συγκεντρώσει στο αρχείο της, αλλά και με τα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών όπου συγκεντρώνονταν οι εκθέσεις των προξένων αλλά και των στρατιωτικών παραγόντων της Μακεδονίας, και τα οποία γνωρίζουμε ότι επισκεπτόταν και μελετούσε η συγγραφέας.

Έθνος και Εκκλησία στον Μακεδονικό Αγώνα

Από kantonopou’s blog

Ο Παπασταύρος Τσάμης, ο ιερέας που έκοψε το κεφάλι του Παύλου Μελά, ο οποίος δολοφονήθηκε από Βούλγαρους κομιτατζήδες στις 27 Αυγούστου του 1906 κοντά στα Καλύβια του Λάκκου, δυτικά από το ύψωμα Βίγλα Λούτζα του όρους Βίτσι

ΜΙΧΑΗΛ Γ. ΤΡΙΤΟΣ (Επίκουρος Καθηγητής Α.Π.Θ.)

Με τον όρο Μακεδονικός Αγών εννοούμε τον ιδιόμορφο και πολυμέτωπο εκείνο πόλεμο, που διεξήχθη στην τουρκοκρατούμενη τότε Μακεδονία και κράτησε περίπου σαράντα χρόνια, από το 1870 μέχρι το 1908.

Τα αίτια του μεγάλου αυτού αγώνα ήταν ο ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1877-78 με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, που εξέθρεψε τον βουλγαρικό επεκτατισμό και ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 με την άδοξη ήττα μας, η οποία σκόρπισε την γενική απογοήτευση.

Ο Μακεδονικός Αγώνας είχε τρεις φάσεις. Η πρώτη φθάνει μέχρι το 1887 και έχει ως κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα την προπαγανδιστική δράση των ξένων κομιτάτων. Η δεύτερη από το 1887 μέχρι το 1904 διακρίνεται για την τρομοκρατική δράση του βουλγαρικού κομιτάτου και η Τρίτη από το 1904 μέχρι το 1908 συνιστά την ένοπλη αναμέτρηση Ελλήνων και Βουλγάρων, οι οποίοι εργάζονταν συστηματικά για τον εκβουλγαρισμό της Μακεδονίας.

Αρχικά οι Βούλγαροι επιχείρησαν να αλώσουν την ελληνική εθνική συνείδηση των Μακεδόνων με ειρηνικά μέσα. Όμως, όταν είδαν ότι η τακτική αυτή δεν ήταν αποτελεσματική, χρησιμοποίησαν βία. Στην αντίσταση του μακεδονικού ελληνισμού απάντησαν με τις συμμορίες των ενόπλων κομιτατζήδων. Τα αδίστακτα αυτά σώματα συνέτριβαν κάθε Μακεδόνα που αντιδρούσε στα σχέδιά τους και υποκινούσαν ταραχές και αναστατώσεις. Κύριος στόχος τους η εξόντωση των στελεχών του Ελληνισμού. Ιερείς, δάσκαλοι, επιστήμονες, προύχοντες, οικονομικοί παράγοντες επισύρουν την οργή τους. Παράλληλα οι πράκτορες και τα ηγετικά στελέχη του κομιτάτου άρχισαν να διενεργούν έντονη προπαγάνδα, προκειμένου να προσελκύσουν τους Έλληνες στις ανθελληνικές τους βλέψεις.

Δολοφονία του Θεόδωρου Μόδη, ηγετικού στελέχους του Μακεδονικού Αγώνα στο Μοναστήρι

Από History of Macedonia

Η κηδεία του Θεόδωρου Μόδη στο Μοναστήρι

Στις 15 Σεπτεμβρίου του 1904 ο Θεόδωρος Μόδης, κορυφαίος παράγων του Ελληνισμού στο Μοναστήρι, ένθερμος Έλληνας Πατριώτης, δολοφονείται σε ενέδρα που του είχαν στήσει βούλγαροι κομιτατζήδες μέσα στην πόλη.

Από το 1902 ο Ίων Δραγούμης διορίζεται Υποπρόξενος στο Μοναστήρι. Αμέσως κηρρύσει «Ιερήν Εκστρατεία» στην ευρύτερη περιοχή. Κατηχεί και εμψυχώνει το λαό της Δυτικής Μακεδονίας. Ορίζει διοικητικές επιτροπές σε πόλεις και χωριά. Ιδρύει και οργανώνει τη «Μακεδονική Άμυνα». Στα αυτά πλαίσια την Άνοιξη του 1903, σχηματίζεται στο Μοναστήρι η πρώτη επιτροπή, η «Μακεδονική Φιλική Εταιρεία» από τον Αργύριο Ζάχο, τον Θεόδωρο Μόδη και τον Θεόδωρο Καπετανόπουλο. Σκοπός ήταν να πειστεί η Κυβέρνηση Θεοτόκη να ενισχύσει την ένοπλη άμυνα των Ελλήνων της Μακεδονίας. Για την πατριωτική του δράση ο Θεόδωρος Μόδης, πατέρας του συγγραφέα και Μακεδονομάχου Γεωργίου Μόδη, μπαίνει στο στόχαστρο των βουλγάρων και περνάει στην αθανασία ένα μήνα πριν την προδοσία και τον πρόωρο χαμό του πρωτομακεδονομάχου Παύλου Μελά.

Την κηδεία του Θεόδωρου Μόδη στο Μοναστήρι παρακολούθησαν χιλιάδες Έλληνες που ακολούθησαν τη σωρό του στην τελευταία της κατοικία, μετατρέποντας την σε ένα αυθόρμητο εθνικό συλλαλητήριο..

http://www.stoxos.gr/2011/09/15-1904.html

Ο Μακεδονομάχος Ζήσης Βέρρος – Ο Τελευταίος εν ζωή Συμπολεμιστής του Παύλου Μελά

Από History of Macedonia

Μακεδονομάχοι από τα Γρεβενά

Μέσα στην καρδιά της Πίνδου, ανάμεσα στις αμέτρητες φυσικές γραφικότητες και στην άγρια βλάστηση, εκεί όπου τα χιόνια σκεπάζουν ακόμη τις βουνοκορφές είναι χτισμένο το χωριό Αβδέλλα των Γρεβενών.

Αυτή η Κωμόπολη, η «αετοφωλιά» της ένδοξης Πίνδος είναι η γενέτειρα του Μακεδονομάχου και Εθνικού αγωνιστή Ζήση Βέρρου.

Ο Ζήσης Βέρρος, ήταν ο τελευταίος εν ζωή συμπολεμιστής του Παύλου Μελά, ο οποίος αισθάνθηκε βαθιά τις πίκρες πού τον «πότισε» το επίσημο Κράτος! Το είχε παράπονο πού η Πολιτεία τον Εγκατέλειψε στο περιθώριο και το έλεγε με θάρρος:

«… Εμένα, τον Ζήση Βέρρο, δεν με πρέπουν αγάλματα, δεν μ’ αρέσουν αι παίνιες (σ.σ. έπαινοι) αλλά είναι άτιμο μερικοί να προσπαθούν, με κάθε δόλιο τρόπο να εξαφανίσουν απ’ την Ιστορία τους αγωνιστές του Μακεδονικού Αγώνα…»

Αλλά ποιος είναι ο ΖΗΣΗΣ ΒΕΡΡΟΣ; Γεννήθηκε το έτος 1880, στις 16 Αυγούστου, στην Αβδέλλα Γρεβενών και πέθανε σε ηλικία 105 ετών, το 1985. Τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο και στη συνέχεια φοίτησε μέχρι την 5η τάξη σ’ ένα από τα καλύτερα Γυμνάσια της τότε τουρκοκρατούμενης Β. Ελλάδος. Στο Γυμνάσιο Τσοτυλίου Κοζάνης. Στα δεκαεννιά του χρόνια (1899) υπηρέτησε ως δάσκαλος στο χωριό του μέχρι το 1900. Στη συνέχεια αναμίχθηκε σε διάφορες αντάρτικες Μακεδονικές ομάδες ενώ το 1905 —φανερά πλέον— βγήκε αντάρτης δίπλα στον Παύλο Μελά, στον Λουκά Κόκκινο, στον Καπετάν Μπρούφα, στον Βάρδα (Τούντα), Ζιάκα (Φλωρέα) και άλλων οπλαρχηγών. Αργότερα ανέλαβε αρχηγός ομάδας, αποτελούμενης από 35 αντάρτες. Έλαβε μέρος σε περισσότερες από εξήντα μάχες από τις όποιες —όπως μας είπε ο ίδιος— οι περισσότερες ήταν πολύνεκρες αλλά νικηφόρες.

Η πορεία και ο αντίκτυπος της εξέγερσης του Ίλιντεν στην Ελλάδα, μέρος 3

Από Akritas – Η ιστορία της Μακεδονίας

<<< Συνέχεια από το μέρος 2

του Σπυρίδωνα Σφέτα

Περιοδικό Ελληνικά Θέματα της Εταιρείας των Μακεδονικών Σπουδών

Με αφορμή την εξέγερση του Ίλιντεν το Μακεδονικό συζητήθηκε στη Βουλή των κοινοτήτων στο Λονδίνο. Όπως είναι γνωστό, λόγω της γερμανικής οικονομι­κής και πολιτικής διείσδυσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά κυρίως των αυστριακών σχεδίων για την κατασκευή του βοσνιακού σιδηροδρόμου (Σεράγιεβο-Θεσσαλονίκη), η αγγλική πολιτική είχε τώρα αντιτουρκική αιχμή, επιδιώκουσα την εξασθένιση της τουρκικής κυριαρχίας στη Μακεδονία, ενώ για τη μείωση της ρωσικής επιρροής στη Βουλγαρία το Λονδίνο εξευμένιζε τα βουλγαρομακεδονικά κομιτάτα. Σαφώς φιλοβουλγαρικός ήταν ο προσανατολισμός του Βαλκανικού Κομιτάτου στο Λονδίνο. Μιλώντας στη Βουλή των Κοινοτήτων ο Βρετανός Πρωθυ­πουργός Arthur James Balfour απέδωσε τις ταραχές στην τουρκική κακοδιοίκηση και στην αβελτηρία της Ευρώπης να εισαγάγει μεταρρυθμίσεις στη Μακεδονία, όπως προέβλεπε η Συνθήκη του Βερολίνου. Αν και παραδέχτηκε ότι οι αγριότητες των Βουλγάρων κομιτατζήδων υπερτερούσαν των τουρκικών, δήλωσε ότι το Λον­δίνο δεν θα επιτρέψει αντεκδικήσεις των Μουσουλμάνων κατά των Χριστιανών. Το επίμαχο σημείο της ομιλίας του Βρετανού Πρωθυπουργού ήταν η αναφορά του στη σαφή πληθυσμιακή υπεροχή των Βουλγάρων έναντι των άλλων εθνοτήτων [30]. Η ελληνική κυβέρνηση του Ράλλη αντέδρασε έντονα και έδωσε οδηγίες στην ελληνική πρεσβεία του Λονδίνου να δραστηριοποιηθεί προς την κατεύθυνση της απόδειξης της ελληνικής πληθυσμιακής υπεροχής στη Μακεδονία, με στοιχεία που χορήγησε το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας. Ο ατέρμονος πόλεμος των στατιστικών για τη Μακεδονία μεταφέρθηκε στις στήλες των εφημερίδων του Λονδίνου σε μια προσπάθεια της ελληνικής πλευράς να διαφωτίσει την αγγλική κοινή γνώμη για την υπεροχή των Ελλήνων και των Βλάχων έναντι των άλλων ομάδων [31].

Η πορεία και ο αντίκτυπος της εξέγερσης του Ίλιντεν στην Ελλάδα, μέρος 2

Από Akritas – Η ιστορία της Μακεδονίας

<<< Συνέχεια από το μέρος 1

του Σπυρίδωνα Σφέτα

Περιοδικό Ελληνικά Θέματα της Εταιρείας των Μακεδονικών Σπουδών

Η Αθήνα παρακολουθούσε τις κινήσεις των Βουλγαρομακεδονικών κομιτάτων και δεν απέκλειε βουλγαρική εξέγερση στη Μακεδονία. Μιλώντας στις 19 Μαΐου 1902 με τον πρέσβη της Αυστρο-Ουγγαρίας στην Αθήνα, Burian, ο πρωθυπουργός Ζαΐμης αναφέρθηκε στην προπαγάνδα της V.M.R.O. για μια υπερεθνική εξέγερση όλων των Χριστιανών της Μακεδονίας ώστε να αυτονομηθεί η Μακεδονία. Η προπαγάνδα αυτή, συνέχισε ο Ζαΐμης, παρέσυρε και μερικούς Έλληνες, που άρχισαν να πιστεύουν ότι ήρθε η στιγμή μιας κοινής ενέργειας με τους Σλάβους για την απελευθέρωση, αλλά η ελληνική κυβέρνηση μέσω των προξενείων της τους προειδοποίησε για τις οδυνηρές συνέπειες, διότι «αυτοί θα βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά αντί για τους Βούλγαρους» [8]. Ιδιαίτερα επισήμανε ο Ζαΐμης ότι η Θεσσαλία είχε καταστεί κέντρο λαθρεμπορίου όπλων από Βουλγάρους που εγκαθίσταντο εκεί δήθεν ως εργάτες, αλλά ο πραγματικός τους σκοπός ήταν η αγορά όπλων, που είχαν εγκαταλειφθεί από τον ελληνικό στρατό μετά την ήττα του 1897. Οι ελληνικές αρχές, όταν τους συνελάμβαναν, τους αφόπλιζαν και τους απέλαυναν, κατέληξε ο Ζαΐμης [9].

Η Ελλάδα στις αρχές του προηγούμενου αιώνα

Το λαθρεμπόριο όπλων από την Ελλάδα ήταν συχνό φαινόμενο, καθώς τα θεσσαλο-μακεδονικά σύνορα δεν μπορούσαν να φυλαχτούν αποτελεσματικά. Αλλά και στην ίδια την Αθήνα υπήρχε μια μικρή ομάδα Βουλγάρων (μεταξύ των άλλων συγκαταλέγονταν οι Lambro Rali, Naum Ruka, Dimitar Uzunov, Hristo Jambruki, Lazar Kiselincev) με κύρια αποστολή την εξασφάλιση οπλισμού. Οι Βουλγαρομακεδόνες αυτοί αλληλογραφούσαν με τον Goce Delcev και είχαν επαφές με τον Κεντρικό Μακεδονικό Σύλλογο, δηλαδή τους Έλληνες από τη Μακεδονία που ζούσαν στην Αθήνα. Παρουσιάζοντας τον αγώνα τους ως μια χριστιανική υπερεθνική υπόθεση είχαν τη βοήθεια του Συλλόγου στην αγορά οπλισμού. Είναι άξιο προσοχής το γεγονός ότι στα τέλη Νοεμβρίου 1902 την Αθήνα επισκέφθηκε ο συνταγματάρχης Jankov, μέλος του Ανώτατου Μακεδονικού Κομιτάτου της Σόφιας, και συναντήθηκε με τους αδελφούς Γερογιάννη από τον Κεντρικό Μακεδονικό Σύλλογο. Συζήτησαν κυρίως τη δυνατότητα μιας εξέγερσης στη Μακεδονία. Χαρακτηριστική είναι η επιστολή του Lazar Kiselincev (28.11.1902) από την Αθήνα προς τον Delcev για τις επαφές του Jankov.

Η πορεία και ο αντίκτυπος της εξέγερσης του Ίλιντεν στην Ελλάδα, μέρος 1

Από Akritas – Η ιστορία της Μακεδονίας

του Σπυρίδωνα Σφέτα

Περιοδικό Ελληνικά Θέματα της Εταιρείας των Μακεδονικών Σπουδών

Στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Βουλγαρίας μετά το Συνέδριο του Βερολίνου (1878) κυριαρχούσαν τρία βασικά ζητήματα. Η τύχη του Ελληνισμού της Ανατολι­κής Ρωμυλίας [α], η άρση του βουλγαρικού σχίσματος [β] και η οροθέτηση των σφαιρών επιρροής της Ελλάδας και της Βουλγαρίας στον ευρύτερο μακεδονικό χώρο. Και τα τρία ζητήματα ήταν στενά συνδεδεμένα.

Η Ελλάδα είχε κατανοήσει ότι η ημιαυτό­νομη Ανατολική Ρωμυλία ήταν μακροπρόθεσμα μια χαμένη υπόθεση, αλλά αποφά­σισε να στηρίξει τον εκεί Ελληνισμό (60.000) ως αντίρροπη δύναμη στις βουλγαρικές διεκδικήσεις επί της Μακεδονίας.

Η ελληνική θέση για τη Μακεδονία ήταν σαφής: η Ελλάδα διεκδικούσε την ιστορική Μακεδονία (το σημερινό ελληνικό τμήμα της Μακεδονίας και τη γραμμή Αχρίδας-Μοναστηρίου-Στρώμνιτσας-Μελενίκου) και πάντοτε ανέμενε από τη Βουλγαρία την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τον καθο­ρισμό της διαχωριστικής γραμμής.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν πρόθυμο να προβεί σε άρση του βουλγαρικού σχίσματος, υπό τον όρο ότι ο Βούλγαρος Έξαρχος θα εγκατέλειπε την Κωνσταντινούπολη, θα εγκαθίστατο στη Σόφια και η δικαιοδο­σία του θα περιοριζόταν στη Βουλγαρική Ηγεμονία και την Ανατολική Ρωμυλία. Η Μακεδονία με την ευρύτερη σημασία του όρου θα παρέμενε στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου το οποίο δεν είχε αντίρρηση να τοποθετήσει Βούλγα­ρους επισκόπους σε επαρχίες που πλειοψηφούσε το σλαβικό στοιχείο, επιτρέποντας την τέλεση της θείας λειτουργίας στην εκκλησιαστική σλαβονική. Αυτό σήμαινε ότι ο Βούλγαρος Έξαρχος δεν θα μπορούσε να διεκδικεί τη χορήγηση σουλτανικών βερατιών για εξαρχικούς επισκόπους στη Μακεδονία. Αλλά το Πατριαρχείο κινού­νταν στο πλαίσιο της οικουμενικής του πολιτικής, ενώ η Εξαρχία ήταν πολιτικός θεσμός με ένα σαφή βουλγαρικό εθνοκεντρικό χαρακτήρα, σε πλήρη αρμονία με τις απώτερες βουλγαρικές βλέψεις στη Μακεδονία. Για τον λόγο αυτό ο Έξαρχος Josef I απέρριψε τις προτάσεις του Ιωακείμ του Γ κατά την πρώτη του θητεία (1878-­1884) για τις προϋποθέσεις της άρσεως του βουλγαρικού σχίσματος. Ο Έξαρχος παρέμεινε στην Κωνσταντινούπολη, χωρίς σύνοδο, και προσπαθούσε πάντα να εξασφαλίσει επισκοπικές θέσεις στη Μακεδονία.

Μακεδονικός Αγώνας: Η Συμβολή του Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη

Από YaunaTakabara

Μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης.

Μητροπολίτη Αυστρίας
κ. Μιχαήλ Στάικος

Θα σάς μιλήσω για εκείνον που υπήρξε η κατ’ εξοχήν έκφραση και έκφανση του μαρτυρίου της μαρτυρίας υπέρ πίστεως και πατρίδος μέσα από τον Μακεδονικό Αγώνα, τον Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό Καραβαγγέλη.

Τρεις λόγοι δικαιολογούν την ειλικρινή συγκίνησή μου εκ της παρουσίας και συμμετοχής μου στο συνέδριο αυτό:

α) Διότι η Μακεδονία βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο πολίτικων ανακατάξεων και συζητήσεων, εις βάρος της ελληνικότητάς της, για την οποία θυσιάσθηκε ο Παύλος Μελάς και πολέμησε ο Γερμανός Καραβαγγέλης,

β) διότι θεωρώ και εκτιμώ τη συμμετοχή μου αυτή εδώ απόψε οφειλόμενο μνημόσυνο ταπεινού διαδόχου σε μέγα προκάτοχο, και

γ) διότι στην Ε.Μ.Σ. οφείλεται η αποκατάσταση του Γερμανού Καραβαγγέλη στην ιστορία της νεωτέρας Ελλάδος.

Για ‘κείνον που θέλει να μελετήσει την ιστορία του Μακεδονικού Αγώνα και ιδίως του Αγώνα της Δυτικής Μακεδονίας είναι απαραίτητο να γνωρίσει την εξαιρετική φυσιογνωμία του τότε μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού.

Αλλιώς θα ήταν σαν να ζητούσε να μελετήσει την ιστορία της αρχαίας Αθήνας και να ξεχνούσε τον Μιλτιάδη, ή την Επανάσταση του 21 και ν΄ αγνοούσε τον Γέρο του Μωριά, κατά την έκφραση της βιογράφου του Αντιγόνης Μπέλλου-Θρεψιάδη.

Μακεδονικός Αγώνας. Πηνελόπη Δέλτα: Η ομοιότητα του Μακεδονικού αγώνα με αυτόν του Βουλγαροκτόνου εναντίον του Σαμουήλ!

Από YaunaTakabara

Βασιλείου Λαούρδα,
Η Πηνελόπη Δέλτα και η Μακεδονία,
Εισήγησις Στίλπ. Κυριακίδου, Θεσσαλονίκη,
Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, αριθμ. 20, 1958, σ. 48.

Ομιλία στο φιλολογικό μνημόσυνο της Πηνελόπης Δέλτα,
που έγινε στη Θεσσαλονίκη, στις 23 Νοεμβρίου 1957.

Στη σεμνήν αυτή συγκέντρωση απόψε, που γίνεται για να τιμηθεί η μνήμη της Πηνελόπης Δέλτα, θα περιοριστώ να σας μιλήσω μόνο για τα βιβλία της που αναφέρονται στη Μακεδονία.

Ο περιορισμός αυτός καθορίζεται από τις επιδιώξεις του Ιδρύματος Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου, που είχε την πρωτοβουλία του φιλολογικού αυτού μνημοσύνου και που θέλησε έτσι να τιμήσει τη συγγραφέα που πρόβαλε στη λογοτεχνική ζωή της Ελλάδος την ιστορία και τους πόνους της Μακεδονίας.

Για να κατανοηθεί όμως καλύτερα η προσφορά της στον τομέα αυτόν, θα χρειαστεί να ανασυνθέσουμε τις πνευματικές προϋποθέσεις από όπου επήγασαν τα βιβλία της για τη Μακεδονία. Έτσι, ο περιορισμός του θέματος δεν θα αδικήσει τελικά τη συγγραφέα, γιατί οι ίδιες πνευματικές προϋποθέσεις που δημιούργησαν τα εργα της για τη Μακεδονία ισχύουν και για την άλλη πνευματική δημιουργία της.

Πριν από μερικούς μήνες ευλαβικοί τηρητές της μνήμης της Πηνελόπης Δέλτα είχαν την ωραία πρωτοβουλία να δημοσιεύσουν σε ένα τόμο τετρακόσια σαράντα γράμματα Νεοελλήνων συγγραφέων, πολιτικών και διανοουμένων, σταλμένα στη συγγραφέα από το 1906 έως το 1940.

Η αρχαία Φλώρινα

Από entopios

Στη βόρεια πλαγιά του λόφου του Αγίου Παντελεήμονα, που δεσπόζει πάνω από την πόλη της Φλώρινας οι αρχαιολόγοι Α. Κεραμόπουλος και Γ. Μπακαλάκης ανέσκαψαν στα 1930 – 1934 τμήμα μιας αρχαίας πόλης, την οποία τοποθέτησαν χρονολογικά στην κλασική και ελληνιστική εποχή, σημειώνοντας παράλληλα τον εντοπισμό στοιχείων που πιστοποιούσαν την ύπαρξη οικισμού στο συγκεκριμένο σημείο των προϊστορικών χρόνων και συγκεκριμένα της ‘Ύστερης Εποχής του Χαλκού και της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου (1600-600 π.Χ.).

Τα συμπεράσματα των πρωτοπόρων της έρευνας στην περιοχή ήρθαν να επιβεβαιώσουν και να εμπλουτίσουν οι ανασκαφικές εργασίες της ΙΖ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στη δεκαετία του ’80.

Πρόκειται για πόλη, η οποία ιδρύθηκε στα χρόνια του Φιλίππου του Β’, με αδιάλειπτη κατοίκηση από τον 3ο ως τον 1ο αιώνα π.Χ. Σε μια έκταση οχτώ περίπου στρεμμάτων έχουν αποκαλυφθεί τα οικιστικά λείψανα τεσσάρων οικοδομικών τετραγώνων της ελληνιστικής περιόδου, τα οποία χωρίζονται από τρείς κάθετους δρόμους πλάτους τριών περίπου μέτρων.

Χρ. Τσολάκης – Η γλώσσα και η ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων

Από LoMak’s Blog

Διάλεξη του ομότιμου καθηγητή της Νεοελληνικής Γλώσσας του Α.Π.Θ. κ. Χρίστου Τσολάκη με θέμα τη γλώσσα και την ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων, που έγινε στις 20.2.12, στα πλαίσια των ομιλιών της Σχολής Γονέων – Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης.

Αν δεν παίζει το βίντεο κάντε κλικ εδώ

Διαβάστε περισσότερα για τη διάλεξη «Η Ελληνικότητα της Μακεδονίας»
Αναδημοσίευση από τη Σχολή Γονέων – Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης, 20.2.12

O ρόλος των γυναικών και των ιερέων στον Μακεδονικό Αγώνα

Αναντίρρητα η ελληνική ένοπλη δράση στη μετά το 1904 περίοδο ήταν κατ’ ουσίαν μια άμυνα απέναντι στη βουλγαρική τρομοκρατία των προηγούμενων ετών. Όπως, όμως, συμβαίνει σε κάθε ένοπλη σύγκρουση, υπήρξαν εκατέρωθεν ακρότητες, οι οποίες δεν απουσίασαν ούτε από την ελληνική πλευρά, όταν η διαμάχη κατέστη ολική και «υπέρ πάντων αγών». Βιαιότητες σε βάρος εξαρχικών καταλογίσθηκαν συχνά σε Έλληνες αντάρτες, ιδίως Κρητικούς, οι οποίες όμως απείχαν κατά πολύ από τις σκληρές βουλγαρικές ωμότητες. Οι εκτελέσεις και οι βασανισμοί που καταμαρτυρήθηκαν από τη βουλγαρική πλευρά συνήθως δεν αποτελούσαν τίποτε άλλο παρά αντίποινα, από αυτά που καθίστανται αναγκαία κατά τη διάρκεια μακροχρόνιων διεθνικών συγκρούσεων. Την απερίγραπτη σκληρότητα με την οποία μεταχειρίσθηκαν οι συμμορίες των κομιτατζήδων τον σλαβόφωνο μακεδονικό ελληνισμό ομολόγησαν οι ίδιοι οι Βούλγαροι.

Ο Λάμπρος Κορομηλάς, πρόξενος στην Θεσσαλονίκη από το Σεπτέμβριο του 1904 μέχρι και το καλοκαίρι του 1907

Η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για την ανάληψη στρατιωτικής δράσης σαφώς δεν μπορούσε εκ των πραγμάτων να αποσκοπεί στην απαλλαγή της Μακεδονίας από την οθωμανική κυριαρχία. Σκοπός δεν ήταν η απελευθέρωση εδαφών, την οποία μόνο ένας οργανωμένος τακτικός στρατός θα μπορούσε να αναλάβει, όπως πράγματι συνέβη κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1 913. Ο στόχος τον οποίο έθεσε η ελληνική πλευρά με την αποστολή ένοπλων σωμάτων στη Μακεδονία ήταν η στήριξη του πληθυσμού, η ανύψωση του ηθικού του και ο περιορισμός της βουλγαρικής τρομοκρατίας. Οι επιδιώξεις, δηλαδή, των Ελλήνων εντάσσονταν σε αυτό που σήμερα καλείται «ψυχολογικός πόλεμος» και όχι στην επίτευξη αμιγώς στρατιωτικών στόχων. Η τόνωση της ψυχολογίας των πληθυσμών που παρέμεναν προσανατολισμένοι στο Πατριαρχείο και την Ελλάδα απαιτούσε ανταπόδοση των βουλγαρικών βιαιοτήτων, παρά τις αναπόφευκτες παρεκτροπές, όπως αυτές οι οποίες συνέβησαν στο Ζέλενιτς (Σκλήθρο) της Φλώρινας, όταν, το 1904, εισήλθαν στο χωριό Έλληνες Μακεδονομάχοι, ή τις εκτελέσεις στη Ζαγορίτσανη (Βασιλειάδα).

Η φωτογράφηση του Παύλου Μελά στη Λάρισα το 1904

Από την Εφημερίδα Ελευθερία μέσω Ιστορία της Μακεδονίας

Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου

Φέτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Σε όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Μακεδονία, έχουν προγραμματισθεί διάφορες εκδηλώσεις για να τιμήσουν την επέτειο. Η πόλη μας, με επικεφαλής τον Μακεδονικό Σύλλογο και ιδιαίτερα τον πρόεδρό της Μιχαήλ Σάπκα, έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στην προετοιμασία και την ευτυχή ευόδωση του Μακεδονικού Αγώνα.

Εκ των πρωτεργατών του Αγώνα υπήρξε και ο ανθυπολοχαγός του πυροβολικού Παύλος Μελάς. Στην τρίτη και μοιραία περιοδεία του στη Μακεδονία, η οποία ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1904 πέρασε από τη Λάρισα όπου παρέμεινε για τέσσερις ημέρες. Κατά την παραμονή του αυτή, εκτός των απαραίτητων για το ταξίδι προετοιμασιών στις οποίες πρωτοστάτησε, υπήρξε η έμπνευση εκ μέρους των συνεργατών του να φωτογραφηθεί με τη στολή του μακεδονομάχου σαν ενθύμιο.

Η γνωστή αυτή φωτογραφία του Παύλου Μελά, η οποία αμέσως μετά τον μαρτυρικό θάνατό του κυκλοφόρησε απ’ άκρου εις άκρον σε ολόκληρο τον Ελληνισμό με διάφορες προσθήκες και τον αποτυπώνει να φοράει τη μακεδονική στολή, έχει ένα ενδιαφέρον ιστορικό παρασκήνιο με επίκεντρο τη Λάρισα και θα το παρακολουθήσουμε αναλυτικά.

Φωτογράφος ήταν ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος. Είχε έλθει με τον αδελφό του στη Λάρισα το 1902 από τη Χαλκίδα όπου διατηρούσαν φωτογραφείο. Εκεί κατά τη διάρκεια πανελλήνιας φωτογραφικής έκθεσης απέσπασαν την εκτίμηση του βασιλικού ζεύγους και τους απονεμήθηκε ο τίτλος των «Φωτογράφων της Βασιλικής Αυλής», από τον βασιλέα Γεώργιο Α΄. Μαζί τους συνεργάζονταν και η αδελφή τους Ελένη Δαφνοπούλου-Ιωαννίδη. Κάποια στιγμή ο αδελφός του Γεράσιμου αποχώρησε, ενώ το 1908 έχουμε καταχωρημένη διαφήμιση του φωτογραφείου στην εφημερίδα «Μικρά» του Θρασύ Μακρή ως «Φωτογραφείον Δαφνοπούλου-Ιωαννίδου», δηλαδή του Γεράσιμου και της αδελφής του Ελένης.

Ἡ Συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου

Από ‘Aνιχνευτές

Πρίν ἀπὸ λίγες ἡμέρες, 19 Φεβρουαρίου μὲ τὸ παλαιὸ ἡμερολόγιο ὑπογράφτηκε ἡ Συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου. (Μὲ τὸ νέο ἡμερολόγιο 3 Μαρτίου 1878).

Οἱ συνομολογήσαντες τὴ συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, ἀπὸ ἀριστερά: Σαντουλάχ πασάς, Σαφβέτ Πασάς, Νικόλαος Ἰγνάντιεφ ποὺ ὑπογράφει καὶ ὁ βοηθὸς διπλωμάτης Νεντίλοφ.

Στὶς 12-4-1877 κηρύσσεται νέος Ρωσοτουρκικὸς πόλεμος, ἐνῶ τὸν Ἰούλιο τοῦ ἰδίου ἓτους οἱ Ρῶσοι πέρασαν τὸν Δούναβη καὶ μετέφεραν τὶς ἐπιχειρήσεις τοῦ πολέμου στὴ Βουλγαρία. Μετὰ τὶς μᾶχες στὴ Σίπκα καὶ στὴν Πλεῦνα, τὸν Ἰανουάριο τοῦ 1878, κατέλαβαν τὴν Φιλιππούπολη , ὓστερα ἀπὸ λίγες ἡμέρες τὴν Ἀνδριανούπολη καὶ ἀπὸ ἐκεῖ προέλασαν ἐλεύθερα πρὸς τὴν Κωνσταντινούπολη.

Στὶς 3 Μαρτίου τοῦ 1878, κατόπιν τριμήνων περίπου συνεννοήσεων, οἱ Ρῶσοι ἐπέβαλαν στοὺς Τούρκους τὴν σύναψη συνθήκης εἰρήνης, γνωστῆς ὡς Συνθήκης τοῦ Ἁγίου Στεφάνου. Ὁ Ἃγιος Στέφανος ἦταν προάστιο τῆς Κωνσταντινούπολης, ἐνῶ σήμερα ἐκεῖ κατασκευάσθηκε τὸ ἀεροδρόμιο καὶ τὸ χωριὸ ὀνομάζεται Γιεσίλκιοϊ. Μὲ τὴ συνθήκη αὐτή, ἡ Ρωσία στὴν προσπάθειά της νὰ κατασκευάσῃ μία δορυφορικὴ δύναμη στὰ Βαλκάνια καὶ νὰ ἀποκτήσῃ ἐπί τέλους διέξοδο σὲ ἀνοικτὴ θάλασσα, ἐκπληρώνοντας τὸ ὂνειρο τοῦ Μεγάλου Πέτρου καὶ τῆς Μεγάλης Αἰκατερίνης, δημιουργεῖ τὴν «Μεγάλη Βουλγαρία» καὶ παίρνει τὴν ρεβάνς ἀπὸ τὴν Τουρκία.

Η Μακεδονική ταυτότητα κατά τον 19ο αιώνα

Από Ακρίτας

Του Δρ Ευάγγελου Κωφού*

Με τη δημιουργία του νεότερου ελληνικού κράτους το 1830, η ελληνική εθνική ιδεολογία αναπτύχθηκε στη βάση της εθνικής συνέχειας. Τόνιζε τις ελληνικές ρίζες από την κλασική εποχή, αλλά παρακολουθούσε, μέσα από το Βυζάντιο και την Τουρκοκρατία, την επιβίωση του ελληνικού έθνους στην ελληνική γλώσσα, τα ελληνικά έθιμα και, φυσικά, στην ελληνορθόδοξη θρησκεία. Στη Μακεδονία ωστόσο δινόταν έμφαση σε δύο ειδικότερα, αλλά εξίσου σημαντικά σημεία. Το πρώτο είχε ως επίκεντρο το μεγαλείο της αρχαίας Μακεδονίας και το έπος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η έλξη του μεγάλου αυτού βασιλιά, τα επιτεύγματα του και το όνομα των Μακεδόνων είχαν κεντρίσει την ελληνική εθνική ιδεολογία στη Μακεδονία ακόμη και πριν από τον ελληνικό Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Κατά την περίοδο του Διαφωτισμού, οι Έλληνες της Μακεδονίας, τόσο επιτοπίως όσο και στη διασπορά, έφεραν το μακεδονικό όνομα ως πρόσθετη μαρτυρία της ελληνικότητας τους. Την εποχή εκείνη δεν αντιτασσόταν καμιά αμφισβήτηση στην αίσθηση ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν Έλληνες και ότι οι Έλληνες κάτοικοι της τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας ήταν οι μόνοι που καλόπιστα είχαν το δικαίωμα να φέρουν το μακεδονικό όνομα. Αυτοί οι σύγχρονοι Μακεδόνες αισθάνονταν υπερήφανοι να διεκδικούν την ιστορική καταγωγή τους από τους βασιλείς Φίλιππο και Αλέξανδρο, ακριβώς όπως οι Αθηναίοι χωρικοί του 18^ου αιώνα ανήγαν νοερώς την καταγωγή τους στον Θεμιστοκλή και τον Περικλή.

Σαράντος Καργάκος, «Η ελληνικότητα της Μακεδονίας»

O Σαράντος I. Kαργάκος γεννήθηκε στο Γύθειο Λακωνίας το 1937.

Στη διάρκεια του Eμφυλίου εγκαθίσταται στην Aθήνα. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών. Πρωταγωνίστησε στο αμφισβητικό κίνημα των ετών 1961-1967 και υπήρξε ο εισηγητής του 15% για την παιδεία. Eργάσθηκε επί τριάντα πέντε έτη στα μεγαλύτερα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια των Aθηνών και στους μεγαλύτερους φροντιστηριακούς οργανισμούς, στους οποίους πάντα υπήρξε ιδρυτικό μέλος. Συνεργάσθηκε με τα περιοδικά Oικονομικός Tαχυδρόμος, Kοινωνικές Tομές, Iχνευτής, Eλλοπία, Άρδην. Eξακολουθεί να συνεργάζεται με τα περιοδικά Eυθύνη και 4 Tροχοί. Eπί τετραετία (1997-2001) ήταν αρθρογράφος, επιφυλλιδογράφος και κριτικός των εφημερίδων Eλεύθερος Tύπος και Tύπος της Kυριακής.

Έχει γράψει πενήντα έξι βιβλία. Aπό αυτά ξεχωρίζουν οι γλωσσικές μελέτες Aλαλία και Aλεξία, η ιστορική μελέτη Aπό το μακεδονικό ζήτημα στην εμπλοκή των Σκοπίων, οι συλλογές δοκιμίων Προβληματισμοί: Ένας διάλογος με τους νέους (6 τόμοι) και Kινούμενη άμμος, το δίτομο ιστορικό έργο Iστορία του ελληνικού κόσμου και του μείζονος χώρου, η επίσης ιστορική μελέτη Aλβανοί-Αρβανίτες-Έλληνες, η ογκώδης μονογραφία Aλεξανδρούπολη, μια νέα πόλη με παλιά ιστορία, η πολιτική μελέτη: Παγκοσμιοποίηση: Προς ένα παγκόσμιο ολοκληρωτικό σύστημα εξουσίας. Πρόσφατα εκδόθηκε το έργο του Oλυμπία και Oλυμπιακοί αγώνες. Σύντομα θα εκδοθεί η ιστορική μελέτη του Aιγίαλεια: Tαξίδι στο χώρο και στο χρόνο.

Τέλλος Άγρας (Σαράντος Αγαπηνός)

Τέλλος Άγρας (Σαράντος Αγαπηνός) 1880-1907

Σαράντος Αγαπηνός του Ανδρέου, ήταν το πραγματικό όνομα του Μακεδονομάχου και ανθυπολοχαγού του Ελληνικού Στρατού που έμεινε στην ιστορία με το πολεμικό ψευδώνυμο Τέλλος Άγρας. Καταγόταν από τους Γαργαλιάνους της Πελοποννήσου, γεννήθηκε το 1880 στο Ναύπλιο και μεγάλωσε σε οικογένεια, η οποία είχε προσφέρει στο Έθνος πολλούς αγωνιστές του 1821. Ο Σαράντος Αγαπηνός είχε δυο αδελφούς, τον Αντώνη (Τρίπολη 1877 – Σύρος Ιαν. 1923) και το Νίκο (Ναύπλιο 1890 – Beni Suef Αιγύπτου 1947).

Η μία γιαγιά του ήταν της οικογενείας Παπατζώνη, επίσης οικογένεια ηρώων του Αγώνα της Παλιγγενεσίας, της οποίας γόνος ήταν και ο σημαντικός ποιητής μας Τ. Π. Παπατζώνης. Ο παππούς του Αντώνιος Αγαπηνός ήταν Έφορος της Επιμελητείας του Αγώνα για την περιοχή των Γαργαλιάνων. Ο αδελφός του παππού του Διονύσιος ή Νιόνιος Αγαπηνός ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Το όνομά του το βρίσκουμε ακόμη στη μαύρη λίστα της φοβερής αστυνομίας του Τσάρου, διότι μαζί με άλλους Έλληνες Επαναστάτες πατριώτες συνέδραμαν τους περίφημους Δεκεμβριστές τους Ρώσσους Επαναστάτες του Δεκεμβρίου του 1825.

Τα όπλα του Μακεδονικού Αγώνα

Από Εφημερίδα Μακεδονία μέσω History Of Macedonia

Ο Αναστάσιος Λιάσκος (βουλευτής Ευβοίας) και ο Βασίλειος Νικόλτσιος (διευθυντής του Ιδρύματος του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, συνταγματάρχης φαρμακοποιός ε.α.) εξέδωσαν πρόσφατα σε ένα επιμελημένο λεύκωμα την ιδιαίτερα διαφωτιστική μελέτη που εκπόνησαν με τον τίτλο “Τα όπλα του Μακεδονικού Αγώνα, 1904-1908”

 

Όπλα Μακεδονομάχων και λάφυρα Βούλγαρων και Τούρκων που περιήλθαν στην κατοχή των Ελλήνων Αγωνιστών. Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη

Συνέντευξη: Στέλιος Κούκος

Ιδιαίτερη όπως θα διαπιστώσετε ήταν και η συνομιλία μας με τον Βασίλειο Νικόλτσιο, που σας τη μεταφέρουμε μόνο με ενδιάμεσους τίτλους, ως μια αφήγηση για τον Μακεδονικού Αγώνα.

Οι δύο συγγραφείς της μελέτης “Τα όπλα του Μακεδονικού Αγώνα, 1904-1908”, Αναστάσιος Λιάσκος και Βασίλειος Νικόλτσιος, είναι συλλέκτες. Η επεξεργασία ενός ανάλογου υλικού λοιπόν δεν ήταν κάτι έξω από τη δραστηριότητές τους. Κάθε άλλο. Παρ’ όλα αυτά, χρειάστηκε κοπιώδης και εξαντλητική προσπάθεια για να ολοκληρωθεί το έργο τους. Τα κείμενα των ερευνητών διανθίζονται με αυθεντικές φωτογραφίες των Μακεδονομάχων -οι οποίοι απαθανατίζονταν καμαρώνοντας για τον οπλισμό τους- αλλά και με φωτογραφίες από τα αυθεντικά όπλα, κειμήλια πλέον της εποχής του Μακεδονικού Αγώνα. Το βιβλίο προλογίζουν ο δημοσιογράφος και πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Νικόλαος Μέρτζος και ο πρόεδρος του Σωματείου Φίλων Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Νίκος Πασχαλίδης.

Στο σημείο μηδέν το σπίτι του Παύλου Μελά

Από Το Βήμα μέσω History of Macedonia

Λεηλατημένο και αφημένο στη μοίρα του παραμένει το χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο οίκημα του ήρωα του Μακεδονικού Αγώνα στην Κηφισιά. Η εγγονή του, Ναταλία Ιωαννίδη, αναπολεί και λυπάται

Μαρία Θερμού

Ο ουρανός βαρύς και η υγρασία διαπερνά τα ξυλόγλυπτα διακοσμητικά στοιχεία του σπιτιού, που κρέμονται στην πρόσοψη σαν μια πολυκαιρισμένη δαντέλα. Δεν είναι η μόνη παραφωνία. Η κεντρική αψίδα της εισόδου λείπει, το ίδιο και τα μάρμαρα της σκάλας, οι τοίχοι είναι ξεφτισμένοι και όταν ανοίξει το λουκέτο με την αλυσίδα που σφαλίζει την πόρτα όλη η εγκατάλειψη και η ερημιά μετακομίζουν στο εσωτερικό.

Η εξέγερση του Ίλιντεν

Η εξέγερση που οργανώθηκε-υλοποιήθηκε από την ΕΜΕΟ (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση) ή VMRO (Vnatreshna Makedonska Revolucionerna Organazacija), έμεινε στην ιστορία με το όνομα Εξέγερση του Ίλιντεν. Ονομάστηκε έτσι από την ημέρα που ξεκίνησε, την ημέρα του Προφήτη Ηλία, στις 20 Ιουλίου / 2 Αυγούστου 1903, στο βιλαέτι του Μοναστηρίου.

---

Από Ἀνιχνευτές

Προετοιμασία εκρηκτικών για την εξέγερση

Το Μοναστήρι είχε εξαιρετική σημασία για τρεις αντίπαλες εθνότητες. Τους Τούρκους που το χρησιμοποιούσαν σαν σπουδαίο στρατιωτικό κέντρο, τους Βούλγαρους που επιζητούσαν να επικρατήσουν στην πόλη και στην γύρω περιοχή και τους Έλληνες που υπερείχαν χάρη στους Βλάχους με το τόσο ακμαίο Ελληνικό φρόνημα.