Το διατείχισμα της Κασσάνδρειας

Από protostrator

To τείχος, διατείχισμα ή κάστρο της Κασσάνδρειας, βρίσκεται μέσα στο χωριό της Νέας Ποτίδαιας, παράλληλα με τη διώρυγά της. (40°11’42″Ν 23°19’20″Ε ως 40°11’47″Ν 23°19’57″Ε)

Το διατείχισμα φαίνεται πως προϋπήρχε από την αρχαία εποχή, επανακτίσθηκε όμως επί Ιουστινιανού, όπως αναφέρει ο Προκόπιος, μετά την ισοπέδωση της πόλης από τους Ούνους (540).

Επισκευάστηκε και ενισχύθηκε σημαντικά στις αρχές του 15ου αιώνα, αρχικά από το Δεσπότη Θεσσαλονίκης και «Βασιλέα πάσης Θεσσαλίας» Ιωάννη Παλαιολόγο (πρώην αυτοκράτορα Ιωάννη Ζ’) και στη συνέχεια από τους Βενετούς, κατόπιν εκκλήσεων των κατοίκων.

Μετά την τουρκική κατάκτηση αφέθηκε στη φθορά του χρόνου, ως το 1821 οπότε το επισκεύασαν πρόχειρα οι Χαλκιδικιώτες επαναστάτες. 450 από αυτούς θα αναχαιτίσουν την πρώτη επίθεση 3000 Τούρκων υπό τον Αβδούλ Αμπούδ. Στη δέυτερη απόπειρα όμως, στις 30 Οκτωβρίου παρά την ηρωική τους αντίσταση, το τείχος δε στάθηκε ικανό να σταματήσει τους Οθωμανούς.

Μεγαλύτερο ίσως χτύπημα κι από αυτό των Τούρκων δέχθηκε η οχύρωση στα 1924, όταν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, λόγω της ένδειας σε άλλα οικοδομικά υλικά, λιθολόγησαν τα τείχη χρησιμοποιώντας τις πέτρες τους στην οικοδόμηση των μικρών τους σπιτιών.

Τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί ανασκαφικές εργασίες από τη 10η εφορία αρχαιοτήτων, παράλληλα με εργασίες για τη συντήρηση, στερέωση και ανάδειξη του διατειχίσματος. Σχεδιάζεται η κατασκευή πεζοδρόμου που θα κάνει την επίσκεψη στο χώρο περισσότερο ευχάριστη.

Το συνολικό μήκος του τείχους ήταν 1200 μέτρα, ενισχυόμενο από 21 πύργους.

Σώζονται διάσπαρτα τμήματά του, με ύψος που φθάνει ως τα 10 μέτρα και πάχος τα 3, καθώς και οι 18 από τους πύργους, οι περισσότεροι εκ των οποίων όμως στα θεμέλιά τους ή σε χαμηλό ύψος.

Ο πύργος «του Θερμαϊκού». βρίσκεται δυτικά, μες στη θάλασσα (1.)

Η «Καταλανική Εταιρεία» και η οριστική καταστροφή του Μεσαιωνικού Ελληνισμού

Από Θέματα Ελληνικής Ιστορίας

Ο Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος (1259 – 1332)

Στις αρχές του 14ου αιώνα ο Ελλαδικός χώρος ήταν κατακερματισμένος ανάμεσα σε κτήσεις που ανήκαν στον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ανδρόνικο ΙΙ Παλαιολόγο και σε Φράγκους φεουδάρχες κληρονόμους των Σταυροφόρων που άλωσαν την Κωνσταντινούπολη το 1204. Ο Αυτοκράτορας είχε υπό τον έλεγχο του την Μακεδονία, την Θράκη, τον Μυστρά, την Κωνσταντινούπολη και μια στενή λωρίδα γης στην Μικρά Ασία που εφαπτόταν στην Βασιλεύουσα. Ο υπόλοιπος χώρος (Θεσσαλία, Θήβα, Ανδραβίδα, Αθήνα, Πάτρα, Κόρινθος, νησιά του Αιγαίου, Ναύπακτος) βρίσκονταν υπό τον έλεγχο Φράγκων φεουδαρχών που συγγένευαν με ισχυρούς βασιλικούς οίκους της Ευρώπης. Οι περιοχές αυτές ήταν κατάσπαρτες από ισχυρά κάστρα που σταθεροποιούσαν την εξουσία των κατά τόπους βαρόνων και μικρότερων μικρότερων ευγενών, εις βάρος του ντόπιου αγροτικού πληθυσμού. Εκείνη την εποχή εμφανίστηκε για τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ανδρόνικο ο σημαντικός κίνδυνος των Οθωμανών Τούρκων. Ο βυζαντινός στρατός είχε αποδιοργανωθεί πλήρως λόγω έλλειψης χρημάτων, ικανών στρατηγών και απωλειών από τους πολέμους με τους Φράγκους, είχε χάσει κατά μεγάλο μέρος το ηθικό και την αλκή του και έτσι οι πλέον αξιόπιστες βυζαντινές στρατιωτικές μονάδες ήταν Αλανοί και Μουσουλμάνοι μισθοφόροι. Έτσι ο Ανδρόνικος μοιραία στράφηκε στην Δύση για να βρει ισχυρότερους συμμάχους.

Αλμογάβαροι οπλίτες της Καταλανικής Εταιρείας

Την ίδια εποχή στην Σικελία τελείωναν οι «Σικελικοί Εσπερινοί», ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος μεταξύ βασιλικών οίκων με τελικό έπαθλο το νησί της Σικελίας. Μετά το τέλος του πολέμου και την ειρήνη του Καλταμπελλόττα, ο μισθοφόρος τυχοδιώκτης καταλανικής καταγωγής Ρογήρος ντε Φλορ (παλαιός Ναΐτης ιππότης), όπως και χιλιάδες άλλοι Καταλανοί μισθοφόροι (γνωστοί και ως αλμαγάβαροι από την εποχή των επιθέσεων τους κατά των Μωαμεθανών της Ισπανίας), βρέθηκαν χωρίς εργοδότη. Μετά από συνεννοήσεις ο Ανδρόνικος τους έπεισε να συμμαχήσουν μαζί του τάζοντας υψηλές αποδοχές και αξιώματα. Έτσι το 1302 ο Ντε Φλορ μαζί με 5.000 ακόμη Καταλανούς επιβιβάζονται σε 36 πολεμικές γαλέρες και πηγαίνουν στην Κωνσταντινούπολη όπου γίνονται δεκτοί με μεγάλες τιμές από τον Αυτοκράτορα.

Το 1303 εγκαθίστανται στο Κύζικο Μ. Ασίας και στα επόμενα δύο χρόνια συντρίβουν σε συνεχείς πολεμικές αναμετρήσεις τους επικίνδυνους Οθωμανούς φτάνοντας ως το Ικόνιο, αποδεικνύοντας την αδιαμφισβήτητη στρατιωτική τους αξία. Παράλληλα όμως οι Καταλανοί αποσπούσαν με την βία αμοιβές και από τις πόλεις που απελευθέρωναν, ενώ πολλές τις ρήμαζαν και τις λεηλατούσαν.